Một năm sau khi đường ống Iraq-Thổ Nhĩ Kỳ tạm dừng, không có dấu hiệu nối lại dòng chảy

Trinidad xin giấy phép của Mỹ cho dự án khí đốt chung với Venezuela

PetroChina chuẩn bị nhận dầu của Venezuela

Cảng Ceyhan ở Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ, do Tập đoàn Đường ống Dầu khí nhà nước (BOTAS) điều hành. Ảnh Reuters

Hiệp hội Công nghiệp Dầu mỏ Kurdistan (APIKUR) ước tính khoảng 450.000 thùng dầu thô mỗi ngày từng chảy qua tuyến đường xuất khẩu dầu phía bắc Iraq qua Thổ Nhĩ Kỳ, và việc đóng cửa tuyến đường này đã dẫn đến tổn thất khoảng 11 tỷ USD đến 12 tỷ USD cho Iraq.

Một trong những nguồn hiểu biết về vấn đề này nói với Reuters rằng hiện người ta vẫn chưa thảo luận về việc khởi động lại tuyến đường này.

Ankara đã ngừng dòng chảy vào ngày 25 tháng 3 năm 2023, sau khi phán quyết của trọng tài cho thấy họ đã vi phạm các điều khoản của Hiệp ước năm 1973 khi tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu dầu từ khu vực bán tự trị của người Kurd mà không có sự đồng ý của Chính phủ liên bang Iraq ở Baghdad.

Tòa án đã yêu cầu Ankara phải trả cho Baghdad 1,5 tỷ USD tiền bồi thường thiệt hại, do xuất khẩu trái phép từ năm 2014 đến năm 2018. Vụ kiện trọng tài này đang diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến nay. Hai nguồn tin quen thuộc với vụ kiện tụng cho biết, các quốc gia vẫn bị lôi kéo vào một cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài.

Trong khi đó, theo Hiệp ước, Iraq nợ Thổ Nhĩ Kỳ các khoản thanh toán tối thiểu miễn là đường ống vẫn hoạt động về mặt kỹ thuật - được công ty tư vấn Wood Mackenzie ước tính vào khoảng 25 triệu USD mỗi tháng.

Tuy nhiên, với việc Iraq tăng cường cắt giảm xuất khẩu dầu như một phần trong sứ mệnh rộng lớn hơn của OPEC+ nhằm hỗ trợ giá dầu, việc nối lại dòng chảy phía bắc không nằm trong chương trình nghị sự, hai nguồn tin nói với Reuters.

Bối cảnh chính trị

Một công nhân tại mỏ dầu Tawke ở tỉnh Duhok, vùng Kurdistan

Yếu tố địa chính trị cũng là một trở ngại. Mối quan hệ căng thẳng của Chính phủ Iraq với người Kurd - một đặc điểm trong bối cảnh chính trị của Iraq kể từ khi Saddam Hussein bị lật đổ vào năm 2003, gần đây đã trở nên tồi tệ hơn nữa.

Chìa khóa của bất kỳ thỏa thuận khởi động lại nào nằm ở các công ty dầu mỏ quốc tế hoạt động ở khu vực người Kurd, những công ty đã buộc phải ngừng xuất khẩu do đóng cửa đường ống. Thay vào đó, họ chỉ có thể bán dầu tại địa phương ở Kurdistan với mức chiết khấu đáng kể.

Theo APIKUR, với tổng số hơn 1 tỷ USD nợ quá hạn đối với lượng dầu được giao từ tháng 10 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023, APIKUR tiếp tục phải bồi thường theo hợp đồng của họ.

Ngoài ra, các công ty cũng đã mất tổng cộng hơn 1,5 tỷ USD doanh thu trực tiếp kể từ khi đóng cửa tuyến đường ống.

Người phát ngôn của APIKUR cho biết, mặc dù diễn ra nhiều cuộc họp, nhưng APIKUR không nhận được bất kỳ đề xuất hoặc thỏa thuận chính thức nào từ các quan chức Iraq hay người Kurd để giúp việc xuất khẩu trở lại.

Yến Anh

Reuters