Mỹ mở rộng công suất LNG: Bán cho ai khi châu Âu giảm nhu cầu khí đốt?

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của LNG tại Mỹ khiến các nhà hoạt động khí hậu “nóng mặt”

Thế giới chia 2 phe tranh cãi sự phát triển quá mức của công suất LNG – Bên nào đúng?

Ảnh minh họa (Nguồn: IEEFA)

Kể từ ngày 24/2 năm 2022 khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine bắt đầu, tình hình năng lượng của châu Âu đã thay đổi đáng kể. Vào năm 2021, 41% lượng khí đốt nhập khẩu của Liên minh Châu Âu (EU) đến qua đường ống từ Nga, 40% từ các nhà cung cấp đường ống khác và 19% từ khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Tuy nhiên, tỷ lệ này đã thay đổi từ năm 2022.

Châu Âu nỗ lực giảm nhu cầu khí đốt

Vào tháng 5 năm 2022, Ủy ban Châu Âu đã đưa ra Kế hoạch REPowerEU nhằm giúp khối tiết kiệm năng lượng, tăng cường triển khai năng lượng tái tạo và đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng. EU nhận thấy rằng việc giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch là cần thiết bên cạnh các nguồn năng lượng đa dạng và an toàn.

Ảnh minh họa (Nguồn: Forbes)

Sau khi triển khai REPowerEU, cơ cấu nguồn cung năng lượng đã thay đổi. Vào năm 2022, 9% lượng khí đốt nhập khẩu của EU đến qua đường ống từ Nga, 40% từ các nhà cung cấp đường ống khác và 41% từ LNG. Và vào năm 2023, 41% lượng khí đốt tiếp tục được cung cấp bởi LNG nhập khẩu, theo dữ liệu của Kpler và Eurostat.

Nhu cầu khí đốt của Châu Âu (được xác định trong phân tích này là 27 quốc gia thành viên của EU, Na Uy, Thổ Nhĩ Kỳ và Vương quốc Anh) trong hai năm qua đã giảm đáng kể, chủ yếu là do các chính sách của REPowerEU, các chương trình tiết kiệm năng lượng, tăng cường sản xuất năng lượng tái tạo và quản lý và giảm nhu cầu. Nếu các chính sách và chương trình này tiếp tục thành công, nhu cầu khí đốt của châu Âu vào năm 2030 dự kiến sẽ ở mức dưới 400 tỷ mét khối (bcm).

Nhu cầu khí đốt Châu Âu (Nguồn: IEEFA)

Đa dạng hóa nguồn cung

Bên cạnh việc giảm nhu cầu khí đốt, châu Âu đã nỗ lực đáng kể trong việc đa dạng hóa nguồn nhập khẩu LNG.

Nhập khẩu LNG đã tăng lên, nhưng vào năm 2023, chúng vẫn thấp hơn kỳ vọng trước đó. Theo Kpler, châu Âu đã nhập khẩu khoảng 105 bcm LNG vào năm 2021, 167 bcm vào năm 2022 và 167 bcm vào năm 2023.

Các nguồn nhập khẩu LNG chính sang châu Âu là Mỹ, Qatar, Nga, Algeria và Nigeria. Những năm gần đây chứng kiến Mỹ vượt lên trở thành nhà cung cấp LNG hàng đầu cho châu Âu, chiếm 28% lượng nhập khẩu vào năm 2021, 43% vào năm 2022 và 46% vào năm 2023.

Các nguồn cung LNG cho Châu Âu trong giai đoạn 2021-2023 (Nguồn: IEEFA)

Khối lượng LNG của Mỹ nhập khẩu vào châu Âu vào năm 2023 tăng 7% vào năm 2022; giả sử mức tăng tương tự trong những năm tiếp theo, Mỹ có thể sẵn sàng cung cấp 123 bcm LNG cho châu Âu vào năm 2030, phần còn lại có nguồn gốc từ nhiều quốc gia khác để tuân thủ khái niệm đa dạng hóa nguồn cung.

Mỹ tăng công suất

Theo S&P, trong khi châu Âu đang tập trung vào các cách để giảm nhu cầu khí đốt và kéo theo đó là nhu cầu LNG, thì Mỹ lại đang tăng công suất xuất khẩu LNG và đang lên kế hoạch cho các cảng xuất khẩu mới. Chỉ tính riêng các kho cảng LNG hiện đang được xây dựng, đến năm 2030, công suất xuất khẩu của Mỹ sẽ đạt khoảng 173 triệu tấn mỗi năm (mtpa), tương đương 238 bcm. Con số này cao hơn 76% so với nhu cầu LNG dự báo của châu Âu là 98 triệu tấn mỗi năm (khoảng 135 bcm) vào năm 2030.

Và nếu tất cả các cảng LNG được đề xuất ở Mỹ được xây dựng, đến năm 2030, công suất xuất khẩu LNG của nước này sẽ vào khoảng 337 mtpa (khoảng 465 bcm), nhiều hơn toàn bộ nhu cầu khí đốt dự báo của châu Âu là 284 mtpa (khoảng 392 bcm).

Dự báo nhu cầu khí đốt và LNG của Châu Âu, và công suất LNG của Mỹ (Nguồn: IEEFA)

Một lần nữa, an ninh năng lượng của châu Âu lại được sử dụng để biện minh cho việc xây dựng cả nhà ga xuất và nhập khẩu LNG. Hầu hết các dự án đó được coi là biện pháp khẩn cấp nhằm cung cấp khí đốt cho một châu Âu đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng khi nguồn cung cấp khí đốt của Nga sụt giảm.

Tuy nhiên, nhờ phản ứng nhanh chóng của châu Âu nên cuộc khủng hoảng đến nay đã được kiểm soát. Nhưng lục địa này không thể ngủ quên trên chiến thắng và nên tiếp tục nỗ lực giảm tiêu thụ khí đốt, đa dạng hóa nguồn nhập khẩu khí đốt và tăng cường năng lượng tái tạo. Bây giờ là lúc phải đánh giá lại các dự án LNG được đề xuất nhằm giảm nguy cơ đầu tư quá mức.

Chính quyển Tổng thống Biden “đạp phanh”

Ảnh minh họa (Nguồn: Reuters)

Gần đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định hoãn việc chấp thuận các dự án xuất khẩu LNG mới. Quyết định này được cho là có tác động lớn đến thị trường toàn cầu trước khi ổn định lại trước tín hiệu về một nguồn cung dồi dào từ các dự án đã được chấp thuận trước đó, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Maros Sefcovic nói.

Ông khẳng định rằng quyết định trên của Mỹ sẽ không ảnh hưởng đến nguồn cung từ quốc gia này đến Châu Âu trong hai đến ba năm tới. Ông giải thích rằng quyết định của Tổng thống Biden tháng trước bao gồm một điều khoản khẩn cấp trong trường hợp nguồn cung từ Mỹ đến các đồng minh bị đe dọa.

Mỹ đã trở thành nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm ngoái. Xuất khẩu LNG của nước này dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030 nhờ các dự án đã được phê duyệt.

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Maros Sefcovic (Nguồn: Reuters)

Tuy nhiên, ông Sefcovic cho biết Mỹ hiện là “người bảo đảm an ninh năng lượng toàn cầu” và trách nhiệm của nước này vượt ra ngoài châu Âu. Ông cho biết Đông Nam Á, Ấn Độ, Mỹ Latinh và Châu Phi cần nguồn cung cấp khí đốt để giảm dần sự phụ thuộc vào than đá, một loại nhiên liệu có hàm lượng carbon cao.

Các quốc gia ở Đông Nam Á, cũng như Ý và Đức, đang đặt câu hỏi về cam kết của Mỹ đối với việc cung cấp LNG dài hạn, ông Alan Armstrong, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của nhà điều hành đường ống khí đốt tự nhiên Mỹ Williams Companies, nói với Reuters.

Đỗ Khánh

IEEFA