Mục tiêu không phát thải ròng: Nguy hay cơ?

Ảnh minh họa. https://kinhtexaydung.petrotimes.vn

Các nhà hoạt động môi trường và cổ đông mong muốn các công ty dầu mỏ quốc tế lớn cắt giảm đầu tư thượng nguồn hơn nữa, hệ thống năng lượng của thế giới vẫn chưa sẵn sàng để tước đoạt nguồn tài nguyên dầu khí mà Big Oil đang khai thác và phát triển.

Như hiện tại, 80% năng lượng toàn cầu vẫn đang được đáp ứng bằng nhiên liệu hóa thạch và các mục tiêu phát thải ròng bằng 0 hoặc không phát thải ròng, quá trình chuyển đổi toàn cầu sang các nguồn năng lượng carbon thấp sẽ mất nhiều thập kỷ chứ không chỉ vài năm và một hoặc hai cuộc họp cổ đông.

Việc định hướng chiến lược hiện tại của Big Oil vào tuần trước, đã tạo tiền đề cho một số hậu quả không mong muốn mà các nhà hoạt động khí hậu có thể đã bỏ qua.

Những hậu quả này bao gồm: vô tình trao cho OPEC nhiều quyền kiểm soát hơn nữa đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu. Các công ty dầu mỏ quốc gia ở những quốc gia có chính sách môi trường yếu hơn nhiều so với Hoa Kỳ và châu Âu, nơi đặt trụ sở của các chuyên gia giám sát dầu sẽ quá háo hức để tăng cường và lấp đầy khoảng trống về nguồn cung.

Sau đó, việc cắt giảm đáng kể các khoản đầu tư vào phát triển các nguồn tài nguyên mới, vốn đã ở mức thấp sau khi giá dầu sụp đổ năm 2020, có thể dẫn đến nguồn cung giảm dần. Điều này sẽ dẫn đến việc giá dầu tăng đột biến khi nguồn cung dầu gặp khó khăn trong việc bắt kịp nhu cầu.

Một số người cho rằng: Dù sao thì nhu cầu dầu sẽ giảm và thế giới sẽ không cần nhiều nguồn cung như trong thập kỷ qua. Nhưng hiện tại không có dấu hiệu nào cho thấy nhu cầu dầu đã sẵn sàng cho một sự sụt giảm nghiêm trọng, bất chấp những suy nghĩ viển vông và các kịch bản không có phát thải ròng, trong báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy không cần đầu tư mới vào dầu khí, được phê duyệt ngoài cam kết năm nay nếu thế giới đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đầu tư vào dầu mới sẽ tiếp tục là vấn đề quan trọng, ngay cả khi thế giới đang ở mức tăng nhiệt lên đến 2 độ C. Các nhà phân tích của Wood Mackenzie cho biết vào tuần trước sẽ cần những thùng mới với chi phí thấp, ít carbon hơn để thay thế sản lượng đang cạn kiệt từ các cánh đồng đang khai thác. Nếu những khoản đầu tư này từ các công ty dầu mỏ quốc tế là không đủ, các công ty dầu mỏ quốc gia sẽ đẩy mạnh để chứng minh và thương mại hóa các nguồn tài nguyên mới.

Nếu Big Oil chú ý đến tất cả các lời kêu gọi từ các nhà môi trường và đề xuất của IEA về việc 'không đầu tư dầu khí mới nữa', nguồn cung dầu sẽ bị hạn chế nghiêm trọng trong một thế giới chỉ mới bắt đầu chuyển đổi năng lượng vẫn cần dầu và khí đốt để vận hành và hỗ trợ các nền kinh tế.

“Nếu nhu cầu không giảm nhanh như IEA giả định trong kịch bản của mình, và nguồn cung đồng thời bị cắt đứt, nguồn cung năng lượng toàn cầu có thể bị đe dọa và dẫn đến giá năng lượng rất cao”, chuyên gia của Hiệp hội Dầu khí Na Uy cho biết. Na Uy, nhà sản xuất dầu lớn nhất Tây Âu, có các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt hơn các nước sản xuất của OPEC và bơm dầu ở một trong những mức phát thải thấp nhất thế giới.

Ở châu Âu, các công ty khai thác dầu mỏ đang chuẩn bị giảm lượng khí thải và giảm dần sản lượng dầu trong những thập kỷ tới theo cam kết bằng 0 ròng vào năm 2050. Tuy nhiên, những công ty đó cũng nhận thức được thực tế rằng lợi nhuận từ dầu khí sẽ trả cho danh mục đầu tư "chuyển đổi năng lượng" của họ.

“Thật tuyệt khi nói rằng chúng ta cần ngừng sản xuất dầu, nhưng nếu không còn đủ dự án hoặc sản lượng, điều gì sẽ xảy ra? Giá sẽ tăng”, Patrick Pouyanné - Giám đốc điều hành của TotalEnergies cho biết.

Trong một thập kỷ qua, trữ lượng của Big Oil đã giảm xuống, nhưng ngay cả các công ty lớn của châu Âu, tất cả đều đã cam kết trở thành các doanh nghiệp năng lượng phát thải ròng thấp, vẫn tiếp tục dựa vào các mô hình kinh doanh chủ yếu là bán dầu và khí đốt.

Parul Chopra, Phó chủ tịch bộ phận nghiên cứu thượng nguồn của Rystad Energy cho biết: “Nếu trữ lượng không đủ cao để duy trì mức sản xuất, các công ty sẽ gặp khó khăn trong việc tài trợ cho các dự án chuyển đổi năng lượng tốn kém, dẫn đến kế hoạch năng lượng sạch của họ bị chậm lại”.

Big Oil đã thức tỉnh nhu cầu đầu tư vào năng lượng carbon thấp ngay cả trước khi có lời cảnh tỉnh lớn nhất vào tuần trước từ các cổ đông và các nhà hoạt động khí hậu.

Tuy nhiên, việc cắt giảm mạnh hoặc "giữ nguyên" phát thải ròng khi các nhà bảo vệ môi trường yêu cầu, trong tương lai nguồn cung dầu vượt quá kế hoạch hiện tại của các chuyên gia dầu mỏ sẽ dẫn đến giá dầu tăng đột biến. Nó cũng sẽ để lại phần lớn nguồn cung của thế giới vào tay OPEC và Nga, nơi địa chính trị luôn ở trong tình trạng thay đổi và tiêu chuẩn khí thải không cao như ở các quốc gia quê hương của Big Oil.

https://kinhtexaydung.petrotimes.vn

Bảo Vy