Châu Âu “rút vũ khí” đáp trả chính sách trợ cấp năng lượng của Mỹ

08:00 | 18/03/2023

Theo dõi Kinh tế Xây Dựng trên

Một tuần sau khi Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra thông báo nới lỏng quy định trợ cấp nhà nước cho công nghệ xanh, thứ Năm vừa qua, EC đã đề xuất quy định về trợ cấp nhằm cải thiện khả năng cạnh tranh của châu Âu với Trung Quốc và Hoa Kỳ trong lĩnh vực công nghệ xanh.

Châu Âu “rút vũ khí” đáp trả chính sách trợ cấp năng lượng của Mỹ

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen

Liên minh châu Âu (EU) ưu tiên đầu tư những công nghệ như tấm pin mặt trời, turbine gió, pin, máy bơm nhiệt... để đạt được mục tiêu trung lập carbon vào năm 2050, xây dựng chủ quyền năng lượng và không phụ thuộc vào Nga. EU dự định hỗ trợ pháp lý cho các lĩnh vực này để đảm bảo thị phần của EU sẽ tăng gấp 3 lần lên 600 tỷ euro/năm vào năm 2030.

Dự thảo “quy định cho ngành công nghiệp không phát thải khí nhà kính” được Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen công bố vào tháng 1/2023 cũng coi năng lượng hạt nhân là một trong số các phương tiện khử cacbon cho nền kinh tế, đây là một thắng lợi đối với Pháp và hàng chục quốc gia EU dựa vào công nghệ này.

Tuy nhiên trên thực tế, chỉ có các lò phản ứng thế hệ thứ 4 chưa tồn tại mới được quan tâm và sẽ giúp giảm chất thải gần như bằng 0. Bên cạnh đó, các lò phản ứng mô-đun nhỏ cũng đang được phát triển. Các loại này có thể khiến phe phản đối năng lượng hạt nhân của Đức hài lòng.

Quy định dự thảo thứ hai cũng được công bố vào thứ Năm, nhằm mục đích đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô quan trọng cho ngành công nghiệp châu Âu.

Các nước thành viên EU và thành viên Nghị viện châu Âu có thể chỉnh sửa kỹ lưỡng 2 bản dự thảo này trong những tháng tới, trước khi đưa ra văn bản hoàn chỉnh.

“Không còn ngây thơ”

Những đề xuất chỉnh sửa, do Ủy viên thị trường nội bộ Thierry Breton soạn, là một đáp trả đối với khoản trợ cấp của Chính phủ Trung Quốc và Mỹ (“Đạo luật Giảm phát”). “Không còn ngây thơ nữa, bây giờ là hành động”, ông Thierry Breton tuyên bố trong một buổi họp báo.

EU dự định sẽ đuổi kịp mục tiêu đảm bảo 40% nhu cầu về công nghệ xanh với các nhà máy của riêng của mình vào năm 2030. “Chúng tôi sẽ tiếp tục giao thương với các đối tác của mình, không phải tất cả mọi thứ được sản xuất ở châu Âu, mà là phải làm nhiều hơn vậy”, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Frans Timmermans cho biết.

Để đạt được điều này, kế hoạch đặc biệt quy định việc đơn giản hóa và đẩy nhanh các thủ tục và cấp phép cho các cơ sở công nghiệp, cũng như các cơ sở tài chính. Kế hoạch đổi mới bằng cách thêm các tiêu chí môi trường vào các gói đấu thầu công khai, trong một số trường hợp, điều khoản này có thể mang lại lợi ích cho các nhà cung cấp châu Âu, biểu thuế cao hơn, nhưng tính đến tác động sinh thái tốt hơn.

Ủy ban Châu Âu tuần trước đã thông qua một văn bản tạo điều kiện hỗ trợ nhà nước cho các dự án góp phần giảm lượng khí thải CO2 của Liên minh Châu Âu. Đồng thời, đáp ứng những lo ngại của các nhà sản xuất về nhu cầu đối với nguyên liệu thô ngày càng tăng sau khi chiến sự ở Ukraine nổ ra. “Sẽ không có pin nếu không có lithium, không có turbine gió nếu không có đất hiếm, không có đạn dược nếu không có vonfram…”, ông Thierry Breton liệt kê. “Chúng tôi có tài nguyên ở châu Âu. Chúng tôi phải tìm cách khai thác chúng”, ông nói.

Chẳng hạn EU phụ thuộc vào Trung Quốc để được đáp ứng 97% nhu cầu magie. Đất nước này có một “công cụ địa chính trị” “gần như độc quyền về đất hiếm”, ông Thierry Breton cho biết. Từ đây đến năm 2030, EU có thể khai thác trên lãnh thổ của mình 10% lượng tiêu thụ nguyên liệu thô chiến lược và không phụ thuộc vào một quốc gia thứ ba nào.

Để đạt được những mục tiêu này, Brussels đề xuất đơn giản hóa và đẩy nhanh các thủ tục cho các dự án khai thác ở châu Âu, thiết lập hợp tác với các nước đối tác, đặc biệt là ở Châu Phi, Châu Mỹ Latinh và Bắc Mỹ, đồng thời cạnh tranh với Trung Quốc bằng cách chia sẻ giá trị tốt hơn và yêu cầu môi trường tốt hơn.