Petrovietnam trên hành trình dẫn dắt năng lượng mới

Toàn cảnh Diễn đàn Dầu khí - Năng lượng thường niên 2025.

Tham luận của giới chuyên gia cho thấy Petrovietnam phải giữ vai trò trụ cột trong tiến trình chuyển dịch năng lượng quốc gia. Trên cơ sở tiềm lực toàn diện về kỹ thuật, tài chính, hạ tầng, nhân lực và kinh nghiệm chuỗi công nghiệp dầu khí, Tập đoàn có đầy đủ điều kiện để trở thành nhà đầu tư dẫn dắt trong các chuỗi giá trị năng lượng carbon thấp như: điện gió ngoài khơi, LNG, hydrogen xanh, ammonia xanh, công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS/CCUS), nhiên liệu hàng không bền vững (SAF)...

PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế nhận định: “Petrovietnam có năng lực tài chính vững chắc và cơ sở hạ tầng tích hợp toàn diện, đủ sức đảm đương vai trò đầu mối phát triển thị trường tài chính xanh tại Việt Nam. Cần giao Tập đoàn thí điểm vai trò kiến tạo định chế tài chính xanh, có thể kết nối trực tiếp với các quỹ toàn cầu như Green Climate Fund (GCF), Global Environment Facility (GEF), Asian Development Bank (ADB) hay các quỹ ESG tư nhân”.

Theo đại diện Ban Chiến lược Petrovietnam, Tập đoàn hiện đã bước đầu nghiên cứu mô hình huy động vốn xanh qua phát hành trái phiếu bền vững, xây dựng danh mục đầu tư carbon thấp, đồng thời xúc tiến hợp tác với các đối tác quốc tế để đón dòng vốn tài chính khí hậu. Việc phát triển các công cụ như trái phiếu xanh, tín chỉ carbon, ESG rating nội khối, và cơ chế chuyển giao tín dụng khí hậu cũng đã được đưa vào định hướng chiến lược đến 2030.

Đặc biệt, các chuyên gia cho rằng Petrovietnam có thể trở thành đầu mối quốc gia trong thiết lập các quỹ hợp tác khí hậu song phương và đa phương, đóng vai trò “bàn tay nối dài” của Chính phủ trong việc thu hút nguồn lực quốc tế hỗ trợ các dự án chuyển dịch năng lượng lớn - tương tự như vai trò của Petronas tại Malaysia hay Equinor tại Na Uy.

Từ góc nhìn hệ thống, nhiều chuyên gia nhận định: “80% lực cản trong chuyển dịch năng lượng nằm ở thể chế và tài chính”. Để khơi thông điểm nghẽn này, cần có những cải cách đột phá về chính sách và mô hình triển khai. Đồng thời các chuyên gia cũng đề xuất xây dựng: Bộ định mức đầu tư riêng cho các dự án năng lượng mới (như điện gió ngoài khơi, hydrogen, SAF…); Mô hình PPA linh hoạt áp dụng cho điện gió - LNG - tích năng; Cơ chế thí điểm đặc thù cho các tổ hợp năng lượng đa nguồn – đa mục tiêu (ví dụ: liên hợp điện gió - hydrogen - cảng logistics tại khu vực biển sâu).

TS. Dư Văn Toán, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh thêm vai trò của tích hợp không gian - chính sách: “Các khu năng lượng ngoài khơi cần có cơ chế đặc thù như "đặc khu năng lượng", vừa linh hoạt về đầu tư, vừa tích hợp quy hoạch biển, cảng, truyền tải và lưới điện. Việc chậm ban hành Luật Năng lượng và thiếu điều phối cấp vùng đang làm mất cơ hội đón làn sóng đầu tư”.

Ở góc độ doanh nghiệp, Petrovietnam tiếp tục được nhấn mạnh là hạt nhân đầu tư và thể chế hóa, không chỉ trong vai trò vận hành chuỗi giá trị LNG - điện gió - CCS, mà còn dẫn dắt kiến tạo định chế tài chính xanh. Theo đề xuất, Tập đoàn cần: Thành lập Quỹ đầu tư chuyển dịch năng lượng; Phát hành trái phiếu xanh, trái phiếu chuyển đổi carbon; Tham gia xây dựng mô hình Ngân hàng Năng lượng quốc gia - một thiết chế tài chính chuyên biệt phục vụ các dự án năng lượng chiến lược; Trở thành đầu mối tiếp cận các nguồn vốn từ GCF, ADB, GEF, và các quỹ khí hậu toàn cầu...

Yên Chi