Các chuyên gia dự báo CPI năm 2025

CPI năm 2025 gặp nhiều thách thức

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số CPI của Việt Nam năm 2024 tăng 3,63% so với năm 2023 - con số này thấp hơn mục tiêu mà Quốc hội đề ra. Diễn biến CPI từng tháng phản ánh rõ rệt những yếu tố từ cả nội tại và ngoại lai tác động đến giá tiêu dùng.

Cùng với đó, lạm phát năm 2024 được kiểm soát do ảnh hưởng thuận lợi từ thế giới như lạm phát toàn cầu hạ nhiệt giúp giảm áp lực nhập khẩu lạm phát; Các chính sách tiền tệ và tài khóa được Chính phủ triển khai đồng bộ nhằm kiểm soát thâm hụt ngân sách và ổn định tỷ giá và Chính phủ đã điều chỉnh giá các mặt hàng quan trọng như xăng dầu, dịch vụ y tế một cách hợp lý.

Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc kiểm soát CPI vào năm 2025.

Theo PGS.TS. Ngô Trí Long, việc kiểm soát CPI của Việt Nam trong năm 2025 đối mặt với một số thách thức chính. Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc kiểm soát CPI vào năm 2025. Những yếu tố tiềm ẩn gây áp lực lên CPI chủ yếu đến từ biến động giá cả toàn cầu, sự phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu lớn, biến động tỷ giá và lãi suất, cũng như rủi ro từ xung đột địa chính trị và thiên tai.

Trước tiên, giá dầu trên thị trường quốc tế có tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam. Dự báo trong năm 2025, nguồn cung dầu sẽ tăng nhờ các nước như Mỹ và Brazil mở rộng sản xuất, dẫn đến giá dầu có khả năng duy trì ở mức thấp khoảng 70 USD/thùng. Mặc dù điều này có thể làm giảm áp lực lạm phát từ nhập khẩu, nhưng sự biến động bất ngờ hay các yếu tố địa chính trị vẫn có thể làm gia tăng CPI một cách đột ngột.

Tiếp theo, sự phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu lớn, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc, cũng là một mối lo ngại. Nếu có sự suy giảm nhu cầu từ các thị trường này hoặc căng thẳng thương mại gia tăng, xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo sản xuất trong nước và có thể làm tăng giá cả hàng hóa.

Ngoài ra, PGS.TS. Ngô Trí Long cho biết, biến động tỷ giá và lãi suất từ các nước lớn cũng có thể tạo ra áp lực lên đồng VND. Theo dự báo, tỷ giá USD/VND có thể tăng lên khoảng 26.200 vào quý III/2025, dẫn đến chi phí hàng hóa nhập khẩu tăng cao. Việc Ngân hàng Nhà nước cần duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt trong khi kiểm soát lạm phát sẽ là một bài toán khó.

Bên cạnh đó, không thể không đề cập đến những rủi ro từ xung đột địa chính trị và thiên tai. Các xung đột ở khu vực Trung Đông có thể đẩy giá năng lượng lên cao, trong khi thiên nhiên thay đổi ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, từ đó làm tăng giá lương thực và gây áp lực lên CPI trong nước.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú chỉ ra một loạt những thách thức mà kinh tế Việt Nam năm 2025 phải đối mặt. Mặc dù có tiềm năng để phát triển, nhưng những yếu tố bên ngoài như biến động địa chính trị và sự thay đổi về cung cầu hàng hóa thiết yếu vẫn đang tạo ra áp lực lớn lên nền kinh tế. Việc phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng và hàng hóa từ bên ngoài sẽ tiếp tục là vấn đề nan giải trong tương lai gần.

Bên cạnh đó, sức mua nội địa hiện tại cũng chưa thể phục hồi nhanh chóng do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như thiên tai và biến đổi khí hậu. Điều này không chỉ làm giảm khả năng tiêu thụ mà còn gia tăng chi phí sản xuất. Hệ thống phân phối và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, khi mà thể chế kinh tế vẫn chưa hoàn thiện và bộ máy chỉ đạo chưa đạt hiệu quả tối ưu. Hơn nữa, công tác chống tham nhũng và lãng phí vẫn cần được nâng cao để tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch hơn.

Dẫu vậy, theo chuyên gia Phú, sự quyết tâm và chỉ đạo mạnh mẽ từ phía chính phủ là yếu tố then chốt giúp chúng ta vươn tới các mục tiêu kinh tế trong năm 2025. Với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 7,5% và lạm phát khống chế ở mức 4,5%, chúng ta có lý do để tin tưởng vào sự phát triển bền vững của đất nước. Cùng với những nỗ lực ứng phó với khó khăn, kinh tế Việt Nam có thể không ngừng lớn mạnh, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho toàn xã hội.

TS. Nguyễn Ngọc Tuyến, Nguyên VT. Viện Kinh tế - Tài chính đánh giá, năm 2025 được dự báo sẽ đối mặt với nhiều biến động về mặt bằng giá do tác động của các yếu tố kinh tế và chính trị trong và ngoài nước. Một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm giảm tác động tiêu cực lên mặt bằng giá là sự giảm bớt căng thẳng từ xung đột địa chính trị toàn cầu. Nếu tình hình này được cải thiện, nó có thể mở ra cơ hội cho sự phát triển kinh tế và thương mại, từ đó giảm thiểu các áp lực gia tăng giá cả.

Tuy nhiên, sự cạnh tranh gay gắt giữa các nền kinh tế lớn vẫn tiếp tục diễn ra, với việc các công cụ thuế quan được áp dụng ở mức độ cao. Điều này sẽ dẫn đến việc tăng giá các sản phẩm và hàng hóa trên thị trường quốc tế, ảnh hưởng đến mặt bằng giá tại Việt Nam. Hơn nữa, sự phục hồi kinh tế của một số nước có thể tạo ra áp lực cho xuất khẩu của Việt Nam, làm gia tăng chi phí sản xuất và kinh doanh, và từ đó ảnh hưởng tới giá cả hàng hóa.

Đáng chú ý, việc thực hiện Luật Đất đai năm 2024 sẽ tác động mạnh mẽ đến giá đất, với mức tăng từ 3 đến 4 lần so với trước đó. Điều này không chỉ làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp mà còn dẫn đến gia tăng giá cả sản phẩm tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc tái cấu trúc bộ máy hành chính nhà nước có thể khiến chi từ ngân sách nhà nước gia tăng, góp phần làm tăng mức tiêu dùng.

Mặt khác, nhiều dự án hạ tầng mới được phê duyệt và triển khai với vốn đầu tư lớn cũng sẽ là nhân tố thúc đẩy sự gia tăng giá. Song song đó, sự điều chỉnh dần dần của hệ thống giá dịch vụ theo cơ chế thị trường cũng sẽ đóng góp vào xu hướng tăng giá trong năm 2025.

PGS.TS. Ngô Trí Long

Giải pháp kiểm soát CPI năm 2025

Theo Nghị quyết số 158/2024/QH15 của Quốc hội, mục tiêu kiểm soát lạm phát trong năm 2025 được đặt ra với chỉ tiêu tăng CPI bình quân ở mức khoảng 4,5%. Để đạt được mục tiêu này, PGS.TS. Ngô Trí Long đã đề xuất một số giải pháp thiết thực.

Trước hết, việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát là điều kiện tiên quyết. Cần thực hiện chính sách tiền tệ một cách chủ động và linh hoạt, kết hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm, đặc biệt là nâng cao chất lượng tín dụng cho các lĩnh vực sản xuất và kinh doanh ưu tiên. Điều này không chỉ giúp đẩy mạnh tăng trưởng mà còn giảm thiểu áp lực lạm phát.

Tiếp theo, chính sách tiền tệ cần được điều hành linh hoạt thông qua việc điều chỉnh lãi suất và cung tiền. Việc này có thể hạn chế chi tiêu và đầu tư, từ đó kiểm soát giá cả nhưng cần cân nhắc kỹ lưỡng để không ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, ngân hàng Nhà nước cần điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ hợp lý để tránh biến động lớn gây ra từ yếu tố nhập khẩu.

Bên cạnh đó, chính sách tài khóa phải được thực hiện một cách thận trọng, hạn chế bội chi ngân sách, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách thông qua đầu tư vào lĩnh vực ưu tiên. Kiểm soát chi tiêu công và thâm hụt ngân sách là một bước quan trọng để giảm áp lực vay nợ và ổn định CPI.

Quản lý giá cả các mặt hàng thiết yếu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát CPI. Nhà nước cần kiểm soát giá các mặt hàng chiến lược như xăng dầu, điện, thực phẩm nhằm tránh tăng giá đột biến. Dự trữ quốc gia cần được sử dụng linh hoạt để can thiệp khi cần thiết, bảo đảm không ảnh hưởng đến động lực đầu tư của doanh nghiệp.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh sản xuất trong nước và phát triển chuỗi cung ứng cũng sẽ giúp giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, từ đó giúp ổn định nguồn cung, giảm nguy cơ lạm phát. Hạn chế nhập khẩu hàng hóa không thiết yếu, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu sẽ góp phần cân bằng cán cân thương mại và ổn định giá cả.

Cuối cùng, việc truyền thông và minh bạch thông tin về tình hình lạm phát và các biện pháp quản lý là hết sức cần thiết. Cung cấp thông tin kịp thời sẽ giúp ổn định tâm lý người tiêu dùng và nhà đầu tư, giúp giảm thiểu tình trạng đầu cơ và tích trữ hàng hóa.

Những giải pháp nêu trên, nếu được thực hiện đồng bộ, sẽ góp phần quan trọng vào việc kiểm soát CPI và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong năm 2025.

Đình Khương