Báo động trẻ nghiện game và mạng xã hội

Nhiều học sinh nghiện game đến bỏ cả học.

Tại một trung tâm trị liệu trẻ nghiện game, chúng tôi gặp em Vũ Anh Đức, học sinh lớp 7 ở Ninh Bình. Em gầy gò đến mức chỉ nặng 20kg. Người thân của Đức kể, nhiều tháng qua, Đức gần như chỉ sống trong thế giới "ảo": bỏ ăn, bỏ ngủ, thậm chí có lúc tưởng mình là nhân vật trong trò chơi và lao vào tấn công thầy, bạn. Cha mẹ đã nhiều lần thu điện thoại, khuyên nhủ nhưng không hiệu quả, cuối cùng đành đưa em vào trại cai nghiện game.

Tại đây, em Đức được các chuyên gia tâm lý và giáo viên hướng dẫn tham gia các hoạt động trị liệu, rèn luyện thể chất, học kỹ năng sống. Thay vì cắm mặt vào màn hình, em phải tuân thủ thời gian biểu nghiêm ngặt: sáng tập thể dục, ăn uống đủ chất, học văn hóa, chiều lao động nhẹ và chơi thể thao. Sau vài tháng, cân nặng của Đức tăng lên, tinh thần vui vẻ, nhận thức rõ ràng hơn về tác hại của nghiện game. Em bắt đầu đặt mục tiêu học tập, ước mơ trở thành kỹ thuật viên máy tính nhưng sẽ “không để bản thân sa đà vào game” nữa.

Chị Nguyễn Ngọc Ánh (Xuân Đỉnh, Hà Nội) kể với chúng tôi trường hợp cậu em trai. Đang học lớp 9 nhưng Hoàng - em trai chị Ánh- dành phần lớn thời gian ở nhà để chơi game online và lướt mạng xã hội. Hậu quả là em mất tập trung, hay quên, dễ cáu gắt và sa sút học tập. Gia đình đã nhiều lần tìm cách hạn chế nhưng hiệu quả chưa đáng kể.

Em Nguyễn Tuấn Khải (trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ mỗi ngày em dành tới 8 tiếng cho điện thoại, chủ yếu để chơi game hoặc lướt TikTok. Khi bạn bè rủ đi chơi thể thao, Khải thường từ chối vì mải mê thế giới ảo. Thói quen này khiến em mất đi nhiều cơ hội trải nghiệm, giao tiếp và phát triển kỹ năng ngoài đời thực.

Có thể thấy, trẻ vị thành niên khi nhận thức còn non nớt, hiểu biết còn hạn hẹp đã được tiếp xúc với mạng xã hội là điều rất nguy hiểm. Trẻ bị cuốn hút vào những content "bẩn", cổ súy cho hành vi sai trái và vì chưa đủ nhận thức nên học theo những hành động đó trong vô thức.

Việc cha mẹ cho con sử dụng mạng xã hội từ rất sớm bắt nguồn từ sự lơ đãng của cha mẹ trong việc giáo dục và nuôi dưỡng con cái, được biện hộ bởi sự bận rộn công việc, không có nhiều thời gian trông nom, nên để con dùng điện thoại như một cách “giữ trẻ” tạm thời. Một số phụ huynh lại thiếu hiểu biết về tác hại, hoặc tin rằng cho con tiếp xúc sớm sẽ giúp con hòa nhập nhanh với công nghệ, không bị tụt hậu so với bạn bè. Bên cạnh đó, tâm lý chiều chuộng, sợ con buồn giận, hay ảnh hưởng từ việc thấy trẻ em xung quanh đều sử dụng mạng xã hội cũng khiến cha mẹ dễ dàng nhượng bộ. Tuy nhiên, những nguyên nhân này vô tình mở ra nhiều rủi ro về sức khỏe tâm lý, an toàn và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Các bậc phụ huynh cần hạn chế hết mức tối đa việc con sử dụng thời gian vào các trang mạng xã hội.

Theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, có tới 92% thanh thiếu niên Việt Nam sử dụng mạng xã hội hàng ngày, trong đó khoảng 25% có dấu hiệu lệ thuộc. Họ dành hơn 5 giờ mỗi ngày để online, kèm các biểu hiện như mất ngủ, bỏ ăn, giảm giao tiếp trực tiếp, cáu gắt khi bị ngắt kết nối.m

Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, việc sử dụng mạng xã hội quá mức tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Trẻ sử dụng quá nhiều mạng xã hội có thể dẫn đến sao nhãng học tập, trầm cảm, cảm giác cô đơn, những tác động đó có thể dẫn đến trầm cảm lâu dài.

Các chuyên gia tâm lý khuyến cáo, các bậc cha mẹ cần hạn chế hết mức tối đa việc con sử dụng thời gian vào các trang mạng xã hội. Cha mẹ có thể lập ra quy định mỗi ngày chỉ dành ra 1 tiếng để giải trí bằng điện thoại và không quá dựa dẫm vào điều đó. Thời gian rảnh, mọi người cùng tham gia những hoạt động, trò chơi gắn kết với nhau, vừa giúp trẻ cách xa được điện thoại và cũng giúp gia đình gần gũi, thấu hiểu nhau hơn.

Thay vì dùng hết thời gian vào điện thoại, cha mẹ có thể tìm những lớp ngoại khóa về kĩ năng sống, về khám phá thực tế cũng như tùy theo sở thích của con để giúp con giao lưu với bạn bè tránh thời gian chỉ cắm mặt vào thế giới ảo mà quên mất những kĩ năng sống, những phản xạ đời thực cần thiết. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần làm gương, tạo môi trường gia đình gắn kết và tìm tới sự hỗ trợ chuyên môn nếu con có dấu hiệu lệ thuộc hay thay đổi hành vi bất thường.

Trà My