Đừng tin những lời chỉ trích, việc cắt giảm của OPEC đang thực sự có hiệu quả

IEA: OPEC+ duy trì cắt giảm sản lượng đẩy thị trường dầu vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung

Thành viên OPEC nào giảm sản lượng mạnh nhất

Logo của OPEC được chụp trước cuộc họp không chính thức giữa các thành viên của OPEC tại Algiers (Nguồn: Reuters)

Giá dầu đã giảm lúc đó và các dự báo về nhu cầu dầu đạt đỉnh đã tràn lan trên các ấn phẩm tin tức.

Tuy nhiên, OPEC+ vẫn kiên trì. Tổ chức này kiên trì đến mức một số nhà phân tích lưu ý rằng không còn đường quay trở lại và nhóm này sẽ phải thực hiện việc cắt giảm vĩnh viễn nếu không muốn thấy giá giảm mạnh khi có dấu hiệu tăng trưởng khai thác dù là nhỏ nhất. Và sau đó có điều gì đó đã xảy ra. Thị trường đã bắt kịp.

Dầu thô Brent đóng cửa trên 87 USD/thùng vào thứ Sáu (29/3) và nó sẽ có thể còn cao hơn nữa nếu có thêm niềm tin từ các nhà phân tích từ một số ngân hàng lớn nhất. Tất nhiên, các nhà phân tích thường sai vì họ không tránh khỏi sai sót, và thực sự, lần này nhiều người đã mắc sai lầm: họ tin rằng những dự đoán về sự sụt giảm nhu cầu dầu đến từ các tổ chức có lợi ích đặc biệt đối với điều đó. Và họ đã bỏ lỡ nguy cơ thắt chặt nguồn cung.

Các công nhân tại các máy bơm dầu ở mỏ dầu và khí đốt Uzen ở Vùng Mangistau của Kazakhstan (Nguồn: Reuters)

Nguồn cung thắt chặt

Nguồn cung thắt chặt đó đã là một thực tế. Đây chính là điều đang phản ánh vào giá, khi có báo cáo về lượng tồn kho dầu toàn cầu giảm và sản lượng OPEC+ giảm. McKinsey đã báo cáo vào tháng 2 rằng tồn kho dầu toàn cầu đã giảm 32 triệu thùng trong tháng trước, với sự thắt chặt đặc biệt rõ rệt ở các nước OECD.

LSEG, trước đây là Refinitiv, cũng báo cáo tình trạng tồn kho thắt chặt vào cuối tháng 2, trong khi Reuters trích dẫn báo cáo của JP Morgan cảnh báo rằng tồn kho dầu toàn cầu ở mức thấp nhất trong 7 năm, theo dữ liệu của Kpler.

“Thị trường đã tìm được chỗ đứng vững chắc hơn với giá dầu Brent giao dịch trên 80 USD trong một thời gian, được hỗ trợ bởi triển vọng nhu cầu tốt hơn mong đợi cùng với sự chuyển hướng của tàu chở dầu khiến hàng triệu thùng tồn kho trên biển lâu hơn,” theo Giám đốc hàng hóa của ngân hàng Saxo Bank Ole Hansen.

Bể chứa của Tập đoàn dầu khí Trung Quốc Sinopec tại cảng container ở Hồng Kông (Nguồn: Bloomberg)

Thật vậy, nhu cầu có lẽ đã bị đánh giá quá thấp bởi các nhà phân tích và thương nhân. Chính kỳ vọng nhu cầu yếu đã giữ giá ở mức thấp trong nhiều tháng ngay cả khi OPEC cắt giảm sản lượng hơn 2 triệu thùng/ngày, và ngay cả khi dự báo về đá phiến của Mỹ chỉ ra mức tăng trưởng chậm hơn nhiều trong năm nay.

Bây giờ dữ liệu nhu cầu mới đang được đưa ra và giá đang tăng cao hơn. Theo Bloomberg, kể từ đầu năm, dầu Brent đã tăng 11% và nhắc lại rằng OPEC không có kế hoạch thay đổi thỏa thuận sản lượng tại cuộc họp tiếp theo vào thứ Tư.

Ông Michael Hsueh, chiến lược gia của Deutsche Bank, nói rằng: “Việc cắt giảm của OPEC đã có hiệu quả. Thị trường toàn cầu hoặc đã thâm hụt hoặc đang trên đà thâm hụt”.

Biển hiệu tại chi nhánh ngân hàng Standard Chartered ở Hồng Kông (Nguồn: Bloomberg)

Thật vậy, Standard Chartered đã cảnh báo về thâm hụt vào giữa năm 2023. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, không ai lắng nghe. Và tại sao lại như vậy, khi sản lượng dầu đá phiến của Mỹ tăng vọt một cách bất ngờ, bất chấp số lượng giàn khoan thấp hơn. Giờ đây, các cảnh báo đang tăng lên gấp bội — bao gồm cả cảnh báo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) chỉ ba tháng trước đã dự báo tình hình nguồn cung thoải mái trên thị trường dầu mỏ toàn cầu do nhu cầu yếu hơn sẽ phù hợp với nguồn cung thấp hơn của OPEC+.

Yếu tố bị bỏ qua

Có vẻ như hầu hết các nhà dự báo đều bỏ qua thực tế rằng việc hạn chế khai thác sẽ khuếch đại tác động gián đoạn của các sự kiện không lường trước được đối với sự cân bằng thị trường. Trong trường hợp này, những tác động này xuất phát từ tình hình Biển Đỏ, nơi các cuộc tấn công lặp đi lặp lại của phiến quân Houthi vào các tàu đã dẫn đến việc tổ chức lại vận tải hàng hải trên quy mô lớn, làm tăng thêm ít nhất 100.000 thùng/ngày vào nhu cầu dầu trên toàn cầu.

Tàu chở hàng Galaxy Leader theo sau bởi đội tàu của Houthi trên Biển Đỏ (Nguồn: Reuters)

Gần đây hơn là các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine vào Các nhà máy lọc dầu của Nga đã ảnh hưởng đến nguồn cung nhiên liệu và làm dấy lên lo ngại về nguồn cung dầu thô.

Nếu OPEC+ không cắt giảm, tác động của những sự kiện này có lẽ sẽ ít hơn. Với việc cắt giảm, bất cứ điều gì bất thường đều có khả năng đẩy giá dầu lên cao hơn. Đây là lý do tại sao các nhà phân tích đã vội vàng sửa đổi dự báo của họ, với báo cáo của Energy Intelligence tuần trước cho rằng kỳ vọng chủ yếu là thâm hụt. Theo các nhà dự báo, mức thâm hụt đó là kết quả của nguồn cung yếu hơn dự kiến và nhu cầu mạnh hơn dự kiến.

Một lần nữa, chúng ta nhận thấy sự khác biệt giữa các xu hướng thực tế về các nguyên tắc cơ bản của dầu mỏ và kỳ vọng về những thay đổi trong tương lai của các xu hướng này, dựa trên các dự báo không có cơ sở vững chắc—và cả thành kiến. Trong khi đó, OPEC+ có thể ngồi lại và thư giãn trong khi quan sát giá tăng cao hơn.

Ảnh minh họa

Rủi ro từ các giả định

Trong khi đó, những người tin tưởng vào sự tăng trưởng liên tục của nguồn cung dầu của Mỹ có thể bù đắp cho việc cắt giảm của OPEC+ đã nhận được sự kiểm chứng thực tế từ những con số mới nhất trong tháng 1, cho thấy sản lượng sụt giảm thay vì tăng trưởng do thời tiết mùa đông khắc nghiệt.

Mặc dù không phải là chưa từng nghe đến và chắc chắn không phải là dấu hiệu của một xu hướng dài hạn, nhưng sự thay đổi sản lượng trong tháng 1 ở Mỹ đã đưa ra một lời nhắc nhở rất cần thiết rằng các giả định sâu rộng có thể chứa đựng nhiều rủi ro.

Các máy bơm và giếng tại một mỏ dầu trên hệ tầng đá phiến Monterey, Mỹ (Nguồn: Financial Times)

Giả định rằng sản lượng của Mỹ sẽ tiếp tục tăng trưởng với tốc độ tương tự hoặc nhanh hơn như năm ngoái và bù đắp cho việc cắt giảm của OPEC+ là một trong những giả định rủi ro hơn. Giả định rằng nhu cầu dầu đang suy giảm vì một số người ở đâu đó, vốn được hưởng lợi từ sự suy giảm như vậy, đưa ra dự đoán rằng nó sẽ giảm thậm chí còn nguy hiểm hơn.

Đỗ Khánh

Oil Price