Hạn hán ở Kênh đào Panama: Rủi ro lớn nhất đối với các nhà máy lọc dầu ở Mỹ

Nga tăng cường xuất khẩu sản phẩm dầu, đi ngược lại với cam kết của OPEC+

Mỹ mở cuộc đấu giá khoan dầu khí lớn nhất kể từ năm 2015

Một con tàu đi qua Culebra Cut của Kênh đào Panama, hướng về phía bắc đến vùng biển Caribbean, ngày 30 tháng 12. Ảnh Reuters

Hạn hán nghiêm trọng ở Panama đã khiến mực nước quá thấp để con kênh xuyên đại dương này có thể hoạt động bình thường, buộc phải giảm hoạt động vận chuyển qua một trong những điểm nghẽn vận chuyển của thế giới và ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nhiều loại hàng hóa.

Mỹ sản xuất nhiều xăng hơn mức tiêu thụ, hầu hết được tinh chế dọc theo Bờ Vịnh. Dòng xuất khẩu ổn định là rất quan trọng đối với lợi nhuận của nhà máy lọc dầu.

Số lượng hàng hóa xăng dầu của Mỹ qua đường thủy trong tháng trước đã giảm gần một nửa so với mức của năm trước. Kênh đào này là tuyến đường ngắn nhất cho các tàu chở nhiên liệu từ Bờ Vịnh Mỹ đến Bờ biển Thái Bình Dương của Nam Mỹ và Đông Á.

Các nhà phân tích cho biết, về mặt chi phí, một số nhà máy lọc dầu kém hiệu quả của Mỹ có thể cần phải giảm sản lượng để ngăn chặn việc tồn kho nhiên liệu tăng lên, do kênh đào này duy trì các hạn chế vận chuyển ít nhất là cho đến cuối năm. Điều đó có thể ảnh hưởng đến nguồn cung các sản phẩm như nhiên liệu sưởi ấm, vốn có nhu cầu cao hơn trong mùa đông.

Một con tàu trên Kênh Panama ở Thành phố Panama vào ngày 15 tháng 8 năm 2014. Ảnh Reuters

Philip Jones-Lux, nhà phân tích xăng dầu tại nhà cung cấp dữ liệu Sparta Commodities, cho biết: “Mức giá xăng ở Mỹ tiếp tục gây ấn tượng nhất trên thị trường xăng toàn cầu. Lượng tồn kho cao ở đây đang khiến người bán định giá mạnh mẽ để chuyển hàng hóa của mình đến một nơi khác”.

Ông Jones-Lux nói với Reuters rằng Bờ Vịnh hiện là nguồn cung cấp xăng rẻ nhất cho hầu hết mọi người ở lưu vực Đại Tây Dương.

Các thương nhân cho biết, một số nhà máy lọc dầu ở Bờ Vịnh đã chào bán xăng để xuất khẩu ở mức thấp tới 75 USD/thùng trong tháng này, lần đầu tiên kể từ tháng 2 năm 2021. Họ đã buộc phải giảm giá để mang lại hiệu quả kinh tế cho những chủ tàu - những người phải đối mặt với chi phí cao hơn để đảm bảo các chuyến đi qua Kênh đào Panama hoặc phải đi các tuyến đường dài hơn quanh kênh đào này.

Trong điều kiện bình thường, Panama cung cấp tới 36 slot mỗi ngày cho tàu qua kênh. Con số đó đã giảm xuống còn 22 vào đầu tháng 12, theo thông báo từ Cơ quan quản lý kênh đào Panama.

Các chủ tàu đã nhận được tin vui vào thứ Sáu tuần trước, sau khi kênh đào này tăng số lượng slot có sẵn từ giữa tháng 1 đến ngày 24/1, điều này sẽ chỉ có hiệu lực nếu điều kiện thời tiết thuận lợi.

Các nhân viên của Kênh đào Panama bảo trì định kỳ. Ảnh Reuters

Cơ quan quản lý kênh đào cho biết trong một tuyên bố trước đó với Reuters: “Hoạt động tàu thuyền qua kênh đào vẫn đáng tin cậy miễn là chủ tàu phải đặt slot trước”. Cơ quan này cho biết thêm rằng việc giảm dần hoạt động di chuyển hằng ngày là cần thiết, để tiết kiệm nước nhưng họ tin chắc rằng đây chỉ là “tình trạng tạm thời”.

Khách hàng nước ngoài chuyển sang nguồn cung khác

Những hạn chế ở Panama đã khiến khách hàng mua xăng dầu nước ngoài của Mỹ bắt đầu tìm nguồn cung ứng sản phẩm ở nơi khác. Chile, nước mua xăng lớn của Mỹ qua đường thủy, đã cắt giảm nhập khẩu từ Bờ Vịnh xuống mức thấp nhất trong 3 năm, trong khi lượng mua của châu Á chậm nhất trong nửa thập kỷ, dữ liệu từ dịch vụ theo dõi tàu Kpler cho thấy.

Charles Bonner - Giám đốc dữ liệu hàng hóa và hàng hải Marhelm cho biết, sự gián đoạn kéo dài ở Kênh đào Panama có thể dẫn đến Chile và các quốc gia khác trên bờ biển phía tây Nam Mỹ nhập khẩu nhiên liệu của châu Á thay thế nguồn cung cấp của Mỹ, khiến các nhà máy lọc dầu ở Bờ Vịnh phải chuyển nguồn cung cấp của họ đi nơi khác.

Tàu chở hàng Monrovia NSU CHALLENGER tại Kênh đào Panama, ngoại ô Thành phố Panama, Panama ngày 19 tháng 4 năm 2023. Ảnh Reuters

Theo dữ liệu của Kpler, xuất khẩu xăng của Bờ Vịnh qua kênh Panama đã giảm khoảng 40% trong tháng 11, so với một năm trước xuống còn 203.000 thùng mỗi ngày.

Nhà phân tích Matt Smith của Kpler cho biết, các chuyến hàng xăng của Mỹ đến các cơ sở lưu trữ ở Bahamas đạt mức cao nhất trong tháng trước, kể từ khi đại dịch Covid-19 đè bẹp nhu cầu vào tháng 4 năm 2020.

Một nhà môi giới sản phẩm tinh chế cho biết, việc lưu trữ ở Bahamas thay vì Bờ Vịnh Mỹ giúp các nhà giao dịch tránh được khoản thuế khổng lồ cuối năm đối với hàng tồn kho ở Texas, và khiến việc vận chuyển đến châu Âu và các nơi khác ít tốn kém hơn khi nhu cầu cải thiện.

Theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng, dự trữ xăng ở Bờ Vịnh đã tăng lên mức kỷ lục là 87,53 triệu thùng vào đầu tháng 12.

Đồng thời, các nhà máy lọc dầu đã giảm tỷ lệ sử dụng gần 1% xuống 90,4% trong tuần kết thúc vào ngày 8 tháng 12, mức giảm đầu tiên kể từ đầu tháng 11.

Ông Smith cho biết, tồn kho giảm lần đầu tiên trong một tháng trong tuần kết thúc vào ngày 8 tháng 12, nhưng điều đó phần lớn là do các nhà máy lọc dầu cắt giảm công suất và xuất khẩu thêm hàng đến Bờ Đông.

Yến Anh

Reuters