Ba trụ cột Xanh - Số - Tri thức nâng đỡ nền kinh tế Việt Nam trong 11 tháng 2025

Cải cách thể chế trở thành một trong những “điểm sáng dài hạn” của nền kinh tế.

Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 11 tháng đầu năm của Cục Thống kê - Bộ Tài chính cho biết, năm 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh sang mô hình tăng trưởng bền vững. Kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tri thức không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành quỹ đạo bắt buộc để nâng cao năng suất, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Kinh tế xanh mang lại lợi thế chiến lược khi Việt Nam ngày càng phải đáp ứng các yêu cầu phát thải trong thương mại quốc tế, giảm rủi ro từ các hàng rào carbon. Việc các doanh nghiệp chuyển sang mô hình sản xuất thân thiện môi trường thúc đẩy khả năng tiếp cận thị trường, dòng vốn xanh và giảm thiểu tổn thương trước các biến động thương mại.

Kinh tế số tiếp tục là “động cơ tăng tốc” của năng suất, tạo ra chuỗi giá trị mới dựa trên dữ liệu, nền tảng số và tự động hóa. Trong 11 tháng qua, nhiều ngành dịch vụ, tài chính – ngân hàng, vận tải – logistics ghi nhận mức tăng trưởng tích cực nhờ đẩy mạnh chuyển đổi số và tối ưu hóa vận hành.

Kinh tế tri thức ngày càng trở thành thành tố cốt lõi của năng lực cạnh tranh quốc gia. Đổi mới sáng tạo, nghiên cứu – phát triển (R&D) và ứng dụng công nghệ cao giúp doanh nghiệp Việt Nam từng bước gia nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và chuyển dịch từ gia công sang tự chủ công nghệ.

Khi ba trụ cột này được kết hợp đồng bộ với cải cách thể chế, đầu tư công chất lượng cao và củng cố sức mạnh thị trường trong nước, nền kinh tế Việt Nam có điều kiện bứt phá trong giai đoạn 2026-2030.

Trong 11 tháng 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 6,8%, nhưng giảm 0,2 điểm phần trăm so với 10 tháng trước. Con số này cho thấy thị trường trong nước vốn từng là “phao cứu sinh” của tăng trưởng vẫn còn mong manh.

Thu nhập hộ gia đình phục hồi chưa hoàn toàn, buộc người dân ưu tiên chi tiêu thiết yếu. Thiên tai lịch sử tại miền Trung làm tăng chi phí sinh hoạt, gián đoạn chuỗi cung ứng.Tiêu dùng dịch vụ, du lịch và hàng hóa không thiết yếu tăng chậm hơn dự kiến.

Đây là cảnh báo chính sách, nếu không nhanh chóng củng cố thị trường nội địa thông qua tăng thu nhập thực, mở rộng an sinh xã hội, ổn định giá cả và giảm chi phí sinh hoạt, sức mua yếu có thể hạn chế hiệu quả của đầu tư công và các chương trình hỗ trợ xuất khẩu.

Năm 2025, cải cách thể chế trở thành một trong những “điểm sáng dài hạn” của nền kinh tế. Ngày 4/7/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 21/2025/QĐ-TTg, thiết lập bộ tiêu chí môi trường và quy trình xác nhận các dự án thuộc danh mục đầu tư xanh. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có khung pháp lý đồng bộ về đầu tư xanh, phản ánh sự chuyển dịch rõ rệt từ phát triển bằng mọi giá sang tăng trưởng có trách nhiệm và bền vững.

Khung pháp lý này mở đường minh bạch cho thị trường vốn và tín dụng xanh; Giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp; Tạo “bộ lọc” chuẩn hóa để đánh giá dự án theo tiêu chí môi trường – xã hội; Củng cố tâm thế Việt Nam trong tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế.

Cùng với đó, việc chuẩn bị nâng hạng thị trường chứng khoán ghi nhận nhiều tiến triển tích cực, tạo tiền đề thu hút dòng vốn lớn từ các nhà đầu tư quốc tế.

Doanh nghiệp kỳ vọng nhiều hơn ở cải cách thể chế, dù môi trường kinh doanh đã có tiến triển, nhưng niềm tin thị trường chưa phục hồi mạnh như kỳ vọng. Doanh nghiệp vẫn đối mặt: thủ tục hành chính phức tạp, chi phí tuân thủ còn cao, một số cơ chế hỗ trợ chưa đồng bộ hoặc chưa đi vào thực chất.

Cộng đồng doanh nghiệp đang mong chờ một cuộc cải cách thể chế toàn diện hơn, tập trung vào nâng cấp hệ thống quản trị quốc gia, minh bạch hóa thông tin và dữ liệu, bảo đảm cạnh tranh công bằng, giảm rủi ro chính sách, giảm chi phí không chính thức.

Một môi trường kinh doanh thuận lợi sẽ giúp doanh nghiệp trong nước tận dụng tốt cơ hội chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, mở rộng xuất khẩu và thu hút FDI chất lượng cao.

Bức tranh kinh tế 11 tháng 2025 cho thấy nền kinh tế Việt Nam giữ được sự ổn định và sức chống chịu, bất chấp nhiều thách thức. Các động lực mới từ Xanh – Số – Tri thức, cùng những bước tiến trong cải cách thể chế, tạo ra nền tảng quan trọng cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo.

Tuy nhiên, để chuyển từ “trụ vững” sang tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần củng cố thị trường trong nước như một trụ cột ổn định, duy trì quán tính cải cách thể chế, tăng chất lượng đầu tư công, khơi thông hơn nữa các động lực của kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tri thức.

	Tối ưu năng lượng – chìa khóa xanh hóa ngành dệt may Việt Nam
	Việt Nam cần khoảng 368 tỷ USD mỗi năm đến cho khoản đầu tư khí hậu
	Khi doanh nghiệp tư nhân tạo giá trị bền vững từ năng lượng tái tạo

Phương Thảo