Tác động của COP26 đến chuyển dịch năng lượng theo hướng tăng trưởng xanh

Hội thảo nhằm trao đổi, thảo luận, tham vấn các chủ thể có liên quan về các nhiệm vụ, hành động để thực hiện thành công “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050”, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, song song với việc thực hiện cam kết mạnh mẽ về đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị COP26.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu. Ảnh: MPI, https://kinhtexaydung.petrotimes.vn

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 cũng như hướng tới khát vọng phát triển nhanh, bền vững đất nước, hàng loạt chiến lược, chính sách trên các ngành, lĩnh vực đã được cập nhật, sửa đổi và ban hành trong thời gian gần đây. Trong đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 vào tháng 10/2021, ngay trước thềm Hội nghị COP 26. Nhằm cụ thể hóa Chiến lược này, ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030.

Việc triển khai Chiến lược và Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh trong thời gian tới sẽ giúp thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, đảm bảo thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội, qua đó góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội quốc gia, hiện thực hóa cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 và thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam, đồng thời hướng tới đạt được các mục tiêu phát triển bền vững SDGs.

Chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh, bền vững, Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030 nhấn mạnh định hướng là nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm mức tiêu hao năng lượng trong hoạt động sản xuất, vận tải, thương mại và công nghiệp; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia theo hướng phát triển đồng bộ các nguồn năng lượng, khai thác và sử dụng tiết kiệm các nguồn năng lượng trong nước và chuyển đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướng giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch; đẩy mạnh khai thác có hiệu quả và tăng tỷ trọng các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới trong sản xuất và tiêu thụ năng lượng của quốc gia. Có thể nói đây là định hướng toàn diện, tổng thể đối với việc chuyển đổi ngành năng lượng để góp phần vào mục tiêu giảm phát thải của quốc gia, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Tại Hội nghị COP 26, lần đầu tiên gần 50 quốc gia trong đó có Việt Nam đã tham gia Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch. Có thể nói, đây là một mục tiêu khá tham vọng, đòi hỏi quyết tâm lớn ở phạm vi toàn cầu và của từng quốc gia.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc, việc cụ thể hóa từ cam kết toàn cầu thành mục tiêu quốc gia đã thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của Việt Nam - một nước đang phát triển và mới hơn 3 thập kỷ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, để hiện thực hóa được các mục tiêu về chuyển đổi năng lượng và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 như đã cam kết thì vấn đề lớn nhất ở đây chính là nguồn lực thực hiện.

Với vai trò là cơ quan đầu mối trong triển khai Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội quốc gia cũng như Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, các mục tiêu phát triển bền vững SDGs, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc đã gợi mở các vấn đề liên quan đến quá trình chuyển dịch năng lượng trong thời gian tới đây để Hội thảo tập trung trao đổi, thảo luận. Đồng thời nhấn mạnh, chúng ta đều chung một nhận thức rằng chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững được xem là yếu tố then chốt để giảm phát thải khí nhà kính, đạt được các mục tiêu về khí hậu toàn cầu và là một trong 10 định hướng quan trọng của Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An, Việt Nam là quốc gia luôn chủ động và có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế đối với các vấn đề toàn cầu. Điều này đã được khẳng định qua sự tham gia, cam kết rất mạnh mẽ của Việt Nam tại Hội nghị COP26 vừa qua. Cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và tham gia Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch là định hướng quan trọng của Việt Nam hướng tới nền kinh tế carbon thấp, tăng trưởng xanh trong những thập kỷ tới.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua Bộ Công Thương đã nghiên cứu, xây dựng nhiều kịch bản, phương án để điều chỉnh, cập nhật Dự thảo Quy hoạch điện VIII theo hướng giảm dần phụ thuộc nhiệt điện than và dành sự ưu tiên cao cho phát triển năng lượng tái tạo với cơ cấu và sự phân bố hợp lý. Hiện nay, dự thảo Quy hoạch điện VIII đang được Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt trong thời gian tới.

Quá trình chuyển đổi cơ cấu ngành năng lượng đang được Chính phủ Việt Nam đẩy mạnh và quyết tâm thực hiện theo tinh thần phát huy nội lực, đồng thời tăng cường sự hợp tác, hỗ trợ từ các đối tác phát triển. Những cơ chế hợp tác đa phương và song phương là rất có ý nghĩa đối với sự phát triển ngành năng lượng và nền kinh tế quốc gia của Việt Nam.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI, https://kinhtexaydung.petrotimes.vn

Tại Hội thảo, các diễn giả trong nước và quốc tế đã trình bày các chủ đề, nội dung xoay quanh xu hướng chuyển dịch năng lượng với nhiều thông tin mang tính tổng hợp, nhiều chiều để cùng thảo luận, trao đổi, đóng góp cho việc xây dựng một lộ trình hiệu quả cho chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững tại Việt Nam.

Trình bày tham luận về triển khai tăng trưởng xanh trong bối cảnh trong nước và quốc tế mới hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, ông Lê Việt Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, giáo dục, tài nguyên và môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh hướng tới 04 mục tiêu: Giảm phát thải khí nhà kính; Xanh hóa các ngành kinh tế; Xanh hóa quá trình chuyển đổi (bình đẳng, bao trùm, năng lực chống chịu); Xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững.

Nhằm cụ thể hóa Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia, ngày 22/7/2022 vừa qua, Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030 với 18 nhóm chủ đề, trong đó 10 chủ đề ưu tiên, gồm năng lượng; công nghiệp; giao thông vận tải; xây dựng; nông nghiệp; y tế; du lịch; tài nguyên nước, đất; Kinh tế biển; quản lý chất thải; quản lý chất lượng không khí và 08 nhóm chủ đề tổng thể liên quan đến thể chế, chính sách, quản lý nhà nước; Truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức; Phát triển nguồn nhân lực và việc làm xanh; Huy động nguồn lực tài chính và đầu tư cho tăng trưởng xanh; Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; Hội nhập và hợp tác quốc tế; Bình đẳng trong chuyển đổi xanh; Tiêu dùng và mua sắm xanh, bền vững. Kế hoạch đưa ra 57 nhóm nhiệm vụ, hoạt động và 134 nhiệm vụ, hoạt động cụ thể đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hội thảo được nghe các bài trình bày về chuyển dịch năng lượng xanh hướng tới các mục tiêu cam kết tại Hội nghị COP26; khuyến nghị chính sách cho chuyển đổi năng lượng xanh ở Việt Nam; dung hòa phát triển kinh tế và rủi ro khí hậu; kinh nghiệm của Hàn Quốc trong thực hiện tăng trưởng xanh hướng tới mục tiêu trung hòa các-bon; chuyển dịch năng lượng trong thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh giai đoạn mới. Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn ra Tọa đàm về nội dung chuyển dịch năng lượng hướng tới tăng trưởng xanh trong bối cảnh toàn cầu mới, cung cấp nhiều thông tin mang tính tổng hợp về chủ đề chuyển dịch năng lượng xanh, bền vững để hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” của Hội nghị COP 26 vừa qua.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững là xu thế tất yếu và không thể đảo ngược. Việt Nam, một quốc gia đang phát triển, với nguồn lực còn hạn chế đang có những bước đi thực sự trong chuyển đổi cơ cấu năng lượng để hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Bên cạnh việc chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, việc sử dụng năng lượng hiệu quả là cực kỳ quan trọng trong chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững.

Theo đó, cần có các biện pháp chủ động hơn nữa trong sử dụng năng lượng hiệu quả trên phạm vi toàn quốc và cần tăng cường năng lực tốt hơn cho địa phương về vấn đề này. Quá trình chuyển dịch năng lượng xanh, bền vững của Việt Nam cần nhận được sự đồng hành và hỗ trợ thỏa đáng từ các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển và công ty, tập đoàn lớn của thế giới.

Lộ trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam cần được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu điện cho sinh hoạt của nhân dân với giá cả phải chăng, đồng thời giảm thiểu tác động đến các nhóm đối tượng trong xã hội. Chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, bền vững muốn thành công cần có quyết tâm chính trị lớn; sự phối hợp đồng bộ, toàn diện từ tất cả các bên liên quan; sự đồng lòng của người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

https://kinhtexaydung.petrotimes.vn

Tùng Linh

mpi.gov.vn