Quy định mới về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng

Theo Nghị định, nguyên tắc phân quyền, phân cấp lần này là xác lập rõ ràng ranh giới giữa thẩm quyền quản lý thống nhất của Chính phủ với trách nhiệm chủ động, sáng tạo và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành trung ương sẽ tập trung vào việc xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đồng bộ và giữ vai trò kiến tạo, giám sát ở tầm vĩ mô. Trong khi đó, địa phương được trao quyền nhiều hơn trong tổ chức thực hiện, bảo đảm tính liên tục, thông suốt và hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn.

Ảnh minh họa.

Nghị định cũng phân định rõ thẩm quyền giữa HĐND, UBND và Chủ tịch UBND các cấp, bảo đảm phù hợp với năng lực, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền. Việc phân quyền giữa các ngành, lĩnh vực liên quan phải bảo đảm sự đồng bộ, liên thông, tránh chồng lấn hoặc bỏ sót chức năng, nhiệm vụ.

Đặc biệt, trong lĩnh vực xây dựng, hầu hết các hoạt động quản lý như cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, cấp chứng chỉ hành nghề, xét duyệt giải thưởng chất lượng công trình xây dựng… đều được phân cấp cho Sở Xây dựng hoặc UBND cấp tỉnh thực hiện. Đồng thời, trách nhiệm quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cũng được giao cho cơ quan quản lý cấp tỉnh, bao gồm cả việc cho phép chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản.

Tuy nhiên, Trung ương vẫn giữ lại thẩm quyền đối với những vấn đề có tính chất liên tỉnh, liên vùng, liên quốc gia, liên quan đến quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia, công nghệ chuyên sâu hoặc các dự án trọng điểm quốc gia, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Việc thực hiện thủ tục hành chính, nộp phí, lệ phí trong các lĩnh vực này cũng được tạo điều kiện thuận lợi hơn cho tổ chức, cá nhân, với nhiều lựa chọn từ hình thức nộp trực tiếp đến trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia và hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính các cấp.

Nghị định 144/2025/NĐ-CP nêu rõ, thẩm quyền cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng quy định tại khoản 4 Điều 148, khoản 3 Điều 149 Luật Xây dựng năm 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020), khoản 1 Điều 77, khoản 1 Điều 96 Nghị định số 175/2024/NĐ-CP ngày 30/12/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xây dựng về quản lý hoạt động xây dựng do Sở Xây dựng các tỉnh, thành phố (sau đây gọi chung là Sở Xây dựng) thực hiện.

Trách nhiệm tổ chức và xét duyệt giải thưởng chất lượng công trình xây dựng theo quy định tại khoản 4 Điều 162 Luật Xây dựng năm 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020), khoản 3 Điều 8 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng do UBND cấp tỉnh thực hiện.

Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh quy định tại khoản 4 Điều 24, khoản 7 Điều 31, điểm a khoản 1, điểm a khoản 2 Điều 42, khoản 3 Điều 54, khoản 8 Điều 56, khoản 1 Điều 60, điểm d khoản 1 Điều 61, khoản 2 Điều 67 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 do Sở Xây dựng thực hiện.

Việc cho phép chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản quy định tại điểm a khoản 2 Điều 41 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Điều 10, Điều 11 Nghị định số 96/2024/NĐ-CP ngày 24/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản do UBND cấp tỉnh thực hiện.

Đình Khương