Quốc hội thông qua Luật Địa chất và khoáng sản

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp

Nội dung chủ yếu của Luật Địa chất và khoáng sản

Luật Địa chất và khoáng sản bao gồm 12 Chương và 111 Điều, quy định chi tiết về các hoạt động điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất khoáng sản, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác, khai thác khoáng sản, chế biến khoáng sản, tài chính trong lĩnh vực địa chất và khoáng sản, cũng như quản lý nhà nước trong phạm vi đất liền, hải đảo, nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Một điểm quan trọng trong Luật là việc cấm kinh doanh khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp. Các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật này bao gồm việc lợi dụng các hoạt động điều tra địa chất và khoáng sản để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, gây hại đến các tổ chức, cá nhân, cộng đồng, hay cố ý hủy hoại các mẫu vật địa chất, khoáng sản có giá trị. Đặc biệt, Luật cũng nghiêm cấm việc thực hiện các hoạt động khai thác khoáng sản khi chưa có sự phê duyệt, cấp phép từ cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.

Về thời gian khai thác khoáng sản, Luật quy định rằng dự án đầu tư khai thác khoáng sản có thời gian khai thác không quá 30 năm. Trong trường hợp cần thiết, có thể gia hạn nhưng tổng thời gian khai thác không vượt quá 50 năm.

Trước khi Quốc hội thông qua, trong quá trình thảo luận, nhiều ý kiến đã đề xuất điều chỉnh quy định về thời gian cấp phép khai thác khoáng sản lên 50 năm và thời gian gia hạn lên 15 năm. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải thích rằng khoáng sản là tài sản công, do đó việc cấp giấy phép khai thác phải được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh gây tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế, kinh nghiệm quốc tế cho thấy thời gian cấp phép khai thác khoáng sản thường chỉ kéo dài tối đa 30 năm và có thể gia hạn nhiều lần, nhưng tổng thời gian gia hạn không quá 20 năm.

Luật đã quy định giấy phép khai thác khoáng sản có thời hạn không quá 30 năm và có thể gia hạn nhiều lần, nhưng tổng thời gian gia hạn không vượt quá 20 năm, với tổng thời gian khai thác tối đa là 50 năm.

Tăng cường quản lý nhà nước và bảo vệ tài nguyên

Luật cũng đưa ra các quy định về khoáng sản chiến lược, quan trọng và đặc biệt quan trọng. Để bảo vệ tài nguyên khoáng sản quốc gia, việc quyết định thăm dò, khai thác, thu hồi các khoáng sản này sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Các quy định liên quan đến khoáng sản chiến lược đã được bổ sung và chỉnh sửa trong dự thảo Luật, bao gồm việc không đấu giá quyền khai thác đối với một số khu vực khoáng sản chiến lược.

Ngoài ra, việc cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản cũng được quy định trong trường hợp giấy phép đã hết hạn nhưng trữ lượng khoáng sản còn lại. Các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản sẽ phải làm thủ tục cấp lại giấy phép khi còn trữ lượng nhưng không còn thời gian khai thác theo giấy phép cũ.

Với những quy định mới được thông qua, Luật Địa chất và khoáng sản sẽ giúp tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với tài nguyên khoáng sản, đồng thời bảo vệ tài nguyên quốc gia, góp phần phát triển ngành khoáng sản bền vững và hiệu quả. Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ tiếp tục rà soát và điều chỉnh các quy định để bảo đảm việc cấp phép, gia hạn giấy phép được thực hiện thuận lợi và nhanh chóng, giúp các doanh nghiệp khai thác khoáng sản tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Huy Tùng