Mục tiêu năng lượng tái tạo khủng của Ấn Độ thiếu nền tảng pháp lý

Khi thế giới đấu tranh với vấn đề biến đổi khí hậu, Ấn Độ đã quyết định chuyển dần từ các hình thức truyền thống sang các nguồn phát điện tái tạo sạch. Năm 2008, chính phủ liên bang và tiểu bang bắt đầu một sáng kiến lớn gọi là "Sứ mệnh Mặt trời Quốc gia" trong khi triển khai Kế hoạch Hành động Quốc gia về Biến đổi Khí hậu của Ấn Độ. Với mục tiêu chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo sạch, quốc gia này đặt mục tiêu đạt công suất 450 GW vào năm 2030. Ấn Độ hiện có hơn 100 GW công suất lắp đặt tại các nhà máy năng lượng tái tạo, với khoảng 80 GW bao gồm các cơ sở năng lượng mặt trời và gió.

Để thấy rõ hơn bức tranh chuyển đổi năng lượng của Ấn Độ, Petrotimes xin giới thiệu nghiên cứu của Asia Business Law Journal và Báo cáo Luật Năng lượng tái tạo Ấn Độ của Law Review về vấn đề này. Bài giới thiệu gồm 2 kỳ, xuất bản ngày 12 và 13/4/2023 trên chuyên trang Năng lượng quốc tế.

Phần I: những năm qua; Khuôn khổ pháp lý và Quản lý nhà nước của Ấn Độ đối với năng lượng tái tạo.

Phần II: Chính sách và khuyến khích phát triển; Quy tắc truy cập mạng chung; Chính sách hydro xanh của Ấn Độ.

Điện gió ở bang Tamil Nadu, Ấn Độ (Ảnh: tư liệu)

Phần I

Sự phát triển của năng lượng mặt trời và gió ở Ấn Độ những năm qua

Tính đến tháng 2/2023, các nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm thủy điện lớn, có tổng công suất lắp đặt là 174,53 GW, trong đó: Điện gió: 41,9 GW; Điện mặt trời: 63,3 GW; Sinh khối/Đồng phát: 10,2 GW; Thủy điện nhỏ: 4,93 GW; Chất thải thành năng lượng: 0,52 GW; Thủy điện lớn: 46,85 GW.

Ấn Độ đã đặt mục tiêu giảm cường độ carbon của nền kinh tế quốc gia xuống dưới 45% vào cuối thập kỷ này, đạt được 50% năng lượng điện tích lũy được lắp đặt vào năm 2030 từ năng lượng tái tạo và đạt được lượng khí thải carbon ròng bằng không vào năm 2070. Công nghệ carbon có thể tạo ra một thị trường trị giá tới 80 tỷ USD ở Ấn Độ vào năm 2030.

Mục tiêu của Ấn Độ là sản xuất 5 triệu tấn hydro xanh vào năm 2030. Mục tiêu Hydrogen xanh được đặt ở mức năng lực sản xuất máy điện phân của Ấn Độ dự kiến đạt 8 GW mỗi năm vào năm 2025. Giá trị tích lũy của thị trường hydro xanh ở Ấn Độ có thể đạt 8 USD Bn vào năm 2030 và Ấn Độ sẽ cần ít nhất 50 GW máy điện phân trở lên để tăng cường sản xuất hydro.

Đáp ứng kêu gọi đầu tư của Ấn Độ, nhiều công ty năng lượng quốc tế đã tham gia các dự án lớn, như Copenhagen Investment Partners ký một thỏa thuận đầu tư cho phép đầu tư vốn cổ phần chung vượt quá 200 triệu USD vào các dự án RE ở Ấn Độ. Vào tháng 4/2022, Shell Overseas Investment đã ký một thỏa thuận với Actis Solenergi Limited để mua lại 100% Solenergi Power Private Limited với giá 1,55 tỷ USD.

Cùng thời gian, Mitsui và Co mua 49% cổ phần trong dự án năng lượng tái tạo quy mô tiện ích (RTC) công suất 400 MW của ReNew Power.

Trong năm 2021 và 2022, Virescent đã mua lại danh mục các dự án năng lượng mặt trời đang vận hành với công suất 49 MW từ Focal Energy và một dự án năng lượng mặt trời 50 MW từ Godawari Power và Ispat Limited.

Vào tháng 2/2022, Sify Technologies Limited đã ký kết PPA với Vibrant Energy Holdings với tổng công suất là 231 MW để cung cấp điện cho các trung tâm dữ liệu siêu quy mô của Sify.

Khuôn khổ pháp lý

Ấn Độ có cả cấu trúc quản trị liên bang và đơn nhất. Như vậy, hiến pháp quy định cụ thể việc phân chia quyền hành pháp và lập pháp giữa liên bang và các bang. Trong sự phân chia quyền lực này, điện năng nằm trong danh sách đồng thời của hiến pháp Ấn Độ. Do đó, cả quốc hội và cơ quan lập pháp của bang đều có quyền xây dựng luật về chủ đề này. Tuy nhiên, trong trường hợp có bất kỳ xung đột nào, các quy định của luật trung ương sẽ áp đảo luật tiểu bang.

Luật chính điều chỉnh ngành điện ở Ấn Độ là Đạo luật Điện lực. Hiện tại, không có luật cụ thể điều chỉnh năng lượng tái tạo ở Ấn Độ. Vì năng lượng tái tạo là một phần của ngành điện nên được điều chỉnh theo các quy định của Luật Điện lực, cung cấp khuôn khổ cho việc sản xuất, truyền tải, phân phối, kinh doanh và sử dụng điện.

Quản lý nhà nước

Bộ Điện lực quản lý việc thực hiện Luật Điện lực và đóng vai trò giám sát sự phát triển của ngành điện lực trong nước. Tuy nhiên, sự phát triển và tăng trưởng năng lượng tái tạo ở Ấn Độ được quản lý bởi Bộ Năng lượng mới và Năng lượng tái tạo, có chức năng là cơ quan đầu mối của chính phủ về tất cả các vấn đề liên quan đến phát triển năng lượng tái tạo.

Ấn Độ có nhiều nguồn năng lượng tái tạo khác nhau, trong đó năng lượng mặt trời và gió là phổ biến nhất. Kể từ năm 2015, chính phủ liên bang và hầu hết chính quyền các bang đã ban hành các chính sách thuận lợi hỗ trợ đầu tư của khu vực tư nhân (bao gồm cả đầu tư nước ngoài) vào lĩnh vực năng lượng tái tạo. Đạo luật Điện lực yêu cầu Chính phủ liên bang ban hành Chính sách Điện lực Quốc gia với sự tham vấn của chính quyền các bang, đưa ra các hướng dẫn để phát triển nhanh ngành điện trong nước, với việc sử dụng tối ưu các nguồn tài nguyên như than đá, khí đốt tự nhiên, vật liệu hạt nhân, thủy điện và các nguồn năng lượng tái tạo. Chính sách điện quốc gia cuối cùng được ban hành vào năm 2005.

Chính phủ cũng công bố Quy hoạch điện quốc gia 5 năm một lần, trong đó đặt ra một khuôn khổ ngắn hạn cho ngành điện. Vào tháng 5, chính phủ đã ban hành dự thảo Chính sách Điện lực Quốc gia 2021, dự thảo này vẫn chưa được thông báo. Luật Điện lực cũng yêu cầu chính phủ công bố Chính sách Biểu giá Quốc gia, được ban hành lần đầu vào năm 2006 và được sửa đổi vào năm 2016. Đáng chú ý là Chính sách Biểu giá Quốc gia 2016 nhấn mạnh việc thúc đẩy sản xuất điện thông qua các nguồn năng lượng tái tạo và khuyến khích khu vực tư nhân tham gia thiết lập các nhà máy năng lượng tái tạo.

Elena