Các dự án hydro xanh: "Một hình thức mới của chủ nghĩa thực dân"?

16:29 | 11/04/2023

Theo dõi Kinh tế Xây Dựng trên
|
Theo báo cáo của Đài quan sát doanh nghiệp châu Âu (CEO), châu Phi hoàn toàn không thể thích nghi với sự thái quá của các dự án châu Âu.
Các dự án hydro xanh:

Các dự án sản xuất hydro xanh của châu Âu tại các nước phía Nam bán cầu, đặc biệt là châu Phi và Trung Đông, tái tạo lại thuộc địa bằng phiên bản năng lượng, có thể là phương cách để châu Âu đẩy mạnh việc chiếm đoạt đất, tài nguyên nước và năng lượng tái tạo của cộng đồng địa phương, theo một báo cáo được công bố vào ngày 23/3 bởi Đài quan sát doanh nghiệp châu Âu (CEO).

Với tiêu đề "Cuộc đua hydro vĩ đại của Đức: sự tồn tại của các doanh nghiệp nhiên liệu hóa thạch, chủ nghĩa thực dân năng lượng và thảm họa khí hậu", báo cáo cho rằng các dự án này, được hỗ trợ bởi chính phủ Đức, trong rất nhiều những dự án khác, đòi hỏi những vùng đất rộng lớn để lắp đặt các trang trại điện gió và mặt trời khổng lồ nhằm cung cấp năng lượng tái tạo cho các nhà máy hydro, cũng như các cảng và đường ống dẫn khí vận chuyển hydro đến lục địa già.

Trung tâm quan sát công nghiệp châu Âu là một trung tâm nghiên cứu chuyên theo dõi các cuộc vận động hành lang tại các công ty lớn đang cố gây sức ảnh hưởng đến các chính sách công của châu Âu. Theo tiết lộ từ trung tâm này, các cơ sở hạ tầng khác nhau liên quan đến dự án phức hợp hydro Hyphen ở Namibia sẽ được trải dài trên khoảng 4000 km2, diện tích lớn gấp 4 lần thủ đô Berlin của Đức (891 km2).

Việc chiếm đất này có thể dẫn đến việc buộc phải di dời các cộng đồng địa phương như trường hợp đã từng xảy ra ở Ả Rập Saudi, nơi các bộ lạc bị buộc phải rời khỏi vùng đất của họ và nhiều người biểu tình đã bị kết án tử hình, chỉ để nhường lại không gian cho công ty đa quốc gia Thyssenkrupp (Đức) thành lập một nhà máy hydro xuất khẩu sang siêu đô thị tương lai Neom.

Tại Nam Phi, xung đột đất đai cũng đã nổ ra ở khu vực Boegoebaai của tỉnh Bắc Cape, do việc trưng thu 160.000 ha đất để lắp đặt tổ hợp sản xuất - xuất khẩu hydro và amoniac xanh.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng các dự án hydro xanh có thể gây ra xung đột về nguồn nước, đặc biệt là khi một số nhà máy được lên kế hoạch ở các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi căng thẳng về nước như Tunisia, Morocco và Algeria. Để sản xuất hydro xanh, các chất điện phân đòi hỏi một khối lượng nước khổng lồ, điều này đồng nghĩa với việc các cộng đồng địa phương phải cạnh tranh nhiều hơn cho nhu cầu thiết yếu về nước uống và sản xuất nông nghiệp.

Các dự án hydro xanh:
Dự án phức hợp hydro Hyphen ở Namibia

Làm chậm quá trình chuyển đổi năng lượng tại các nước phía Nam bán cầu

Các nhà máy khử nước mặn là yếu tố cần thiết để cung cấp nguồn nước cho các tổ hợp sản xuất hydro sạch ở các vùng khô cằn và bán khô cằn. Tuy nhiên, ngoài mức tiêu thụ năng lượng cao, các nhà máy khử mặn này còn thải một lượng lớn nước muối ra biển, có thể gây tác động xấu đến hệ sinh thái biển.

Hơn nữa, các dự án liên quan đến việc xây dựng các siêu cảng mới cũng sẽ đe dọa sinh kế của các cộng đồng ngư dân ven biển địa phương.

Mặt khác, các tổ hợp sản xuất hydro xanh có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo năng lượng, đặc biệt là ở châu Phi. Những tổ hợp này đòi hỏi một năng lực năng lượng tái tạo khổng lồ.

Ở các quốc gia đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng nghiêm trọng như Nam Phi, nơi tình trạng cắt điện đã diễn ra trong nhiều năm, việc sử dụng điện từ các nguồn tái tạo để sản xuất hydro xuất khẩu sẽ chỉ làm tình hình trầm trọng thêm.

Quá trình chuyển đổi năng lượng ở Nam bán cầu cũng có khả năng bị chậm lại, vì điện xanh sẽ được sử dụng riêng để cung cấp năng lượng cho các tổ hợp sản xuất hydro và nhiên liệu hóa thạch vẫn sẽ tiếp tục được dùng để đáp ứng nhu cầu người dân.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng, các dự án hydro xanh có thể gây thiệt hại tài chính cho các quốc gia ở Nam bán cầu nếu thất bại. Điều này đã từng xảy ra ở Morocco, nơi kho bạc nhà nước đã phải chi trả khoản lỗ trung bình hàng năm là 86 triệu USD từ nhà máy Ouarzazate, trang trại năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới được chính phủ Đức hậu thuẫn.

Đối với dự án hydro xanh Hyphen, chính phủ Namibia sẽ kêu gọi mức tài trợ khoảng 24% cho khu phức hợp khổng lồ này, với chi phí ước tính khoảng 9,4 tỷ USD. Nếu thất bại, dự án này có thể sẽ làm tăng gánh nợ mà nước này đang chịu, nơi GDP chỉ đạt 12,31 tỷ USD.

EU phê duyệt thêm 5,2 tỷ USD cho các dự án hydro xanhEU phê duyệt thêm 5,2 tỷ USD cho các dự án hydro xanh
Đức hỗ trợ Nam Phi hơn 15 triệu USD để thực hiện dự án hydro xanhĐức hỗ trợ Nam Phi hơn 15 triệu USD để thực hiện dự án hydro xanh
Tìm hiểu dự án hydro xanh đầu tiên của Trung QuốcTìm hiểu dự án hydro xanh đầu tiên của Trung Quốc

Nh.Thạch

AFP

vietinbank
ajinomoto