Bài 2: Tuyệt đối không giao dịch qua điện thoại

Chị T. kể lại thủ đoạn tinh vi của các đối tượng. Chị nghe nói đóng bảo hiểm xã hội thì khi sinh đẻ sẽ được nhận tiền trợ cấp thai sản nhưng lại không biết quy định là phải đóng đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh, nên mặc dù đã nghỉ việc hơn một năm sau đó mới có bầu, sinh con, chị T. vẫn đinh ninh rằng mình còn khoản tiền trợ cấp thai sản đã quá thời hạn mà chưa rút.

Chị quyết định liên hệ với người đăng tải trên Facebook, người này nhận mình là chuyên gia BHXH của huyện Cần Giờ và muốn chị kết bạn qua Zalo. Chị T. đã chủ động kết bạn với tài khoản Zalo tên "Lương Uyên". Người này tự giới thiệu mình là "chuyên viên của Bảo hiểm xã hội Việt Nam". Sau cuộc nói chuyện, và lấy được niềm tin, người này yêu cầu chị T cung cấp thông tin cá nhân, chụp ảnh căn cước công dân và tài khoản ngân hàng để chuyển tiền giải quyết chế độ thai sản cho chị T. là 17.706.000 đồng nhưng nói rằng số tiền không được chi trả một lần mà theo quy định là phải chia thành 5 lần.

Mỗi lần giải ngân chị T. phải chuyển khoản cho chuyên viên giả này 820.000 đồng được gọi là phí giải quyết hồ sơ vào số tài khoản mà chuyên viên này cung cấp. Số tiền này được chia nhỏ nhằm tạo hiệu ứng tâm lý chi phí rẻ hơn, đồng thời thăm dò "con mồi". Để tạo niềm tin, chuyên viên giả mạo còn dùng thông tin cá nhân của chị T lập một danh sách chi tiền cho chị T có con dấu đỏ, chụp ảnh gửi qua khiến chị hoàn toàn bị thuyết phục và quyết định chuyển tiền. Sau khi chuyển “lệ phí” cho lần giải ngân thứ nhất, khoảng 10 phút sau chị T. nhận được tin nhắn yêu cầu kiểm tra lại thông tin cá nhân của mình để "chuyên viên" đó chuyển tiền giải ngân vào tài khoản cho chị. Tuy nhiên, sau đó “chuyên viên” này yêu cầu chị T chuyển thêm tiền vào tài khoản trước đó 4 lần số tiền 820.000 để nhận toàn bộ số tiền ngay trong ngày.

Thấy khả nghi, chị T đã tìm đến BHXH Cần Giờ thì mới biết mình bị lừa, các đối tượng cũng xóa tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội.

Trước những phản ánh của người dân về tình trạng lừa đảo, BHXH Việt Nam đã lên tiếng cảnh báo. Theo BHXH Việt Nam, hiện tại các tỉnh, thành phố không có chủ trương điện thoại hay nhắn tin yêu cầu người dân cập nhật thông tin trên ứng dụng VSSID - Bảo hiểm xã hội số. Người dân cần tăng cường cập nhật thông tin về pháp luật, chính sách BHXH, BHTN, BHYT, thường xuyên theo dõi các thông báo của cơ quan chức năng về phương thức thủ đoạn phạm tội, lừa đảo trên các phương tiện, thông tin đại chúng, nghiên cứu, kiểm tra kỹ trước khi thực hiện các giao dịch trên môi trường mạng.

Cụ thể, gần đây xuất hiện một số trang web, Zalo, Facebook, số điện thoại… mạo danh cơ quan, công chức, viên chức BHXH với mục đích mời người dân giải quyết các thủ tục về BHXH nhanh, sau đó thu phí của người lao động và không giải quyết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ giải quyết thủ tục chính sách BHXH, BHTN, BHYT. Thủ đoạn của các đối tượng là dùng địa chỉ thật của BHXH, giấy tờ có dấu đỏ nhưng tên giả mạo lãnh đạo BHXH Việt Nam. Nhiều người lao động đã chuyển tiền cho các đối tượng sau đó chúng khóa tài khoản, xoá dấu vết.

Đại diện Phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng (BHXH Hà Nội) cho biết, gần đây BHXH Hà Nội nhận được nhiều phản ánh của người dân về việc nhận được các cuộc điện thoại của người lạ có các đầu số 0555..., 0835... tự xưng là người của cơ quan BHXH cho biết người dân đang thiếu thông tin trên phần mềm VssID cần phải chỉnh sửa lại. Tại các quận, huyện cũng xuất hiện thủ đoạn mạo danh cán bộ BHXH yêu cầu người dân cung cấp mã số định danh, thông tin cá nhân để đồng bộ dữ liệu căn cước công dân, cập nhật thông tin trên VSSID. Sau đó thu tiền của người dân việc cung cấp dịch vụ nêu trên là trái pháp luật.

“Người dân không phải mất bất cứ khoản phí nào khi thực hiện các thao tác đề nghị cấp lại mật khẩu, thay đổi thông tin tài khoản VSSID - BHXH số hoặc đề nghị cấp lại sổ BHXH, tờ rời sổ BHXH, cấp lại thẻ BHYT...”, vị này khuyến cáo.

Trên thực tế, khi các cán bộ làm thẻ bảo hiểm y tế cho người dân đã đồng bộ dữ liệu căn cước cho công dân nên không thể có chuyện sai lệch thông tin. Do đó, người dân không nên tin bất kỳ thông tin nào qua điện thoại của người tự xưng là người của BHXH, không cung cấp thông tin cá nhân cho đối tượng và tuyệt đối không làm theo hướng dẫn của các đối tượng là mở link hay chuyển tiền làm dịch vụ.

“Mặc dù chúng tôi đã nhiều lần đưa ra cảnh báo về tình trạng mạo danh người của cơ quan BHXH nhằm lợi dụng, lừa đảo người dân có nhu cầu giải quyết chế độ BHXH, BHYT. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn tiếp tục tái diễn ở một số địa phương với các hình thức khác nhau. Gần đây nhất, là cảnh báo của BHXH Việt Nam về trường hợp người tham gia BHXH, BHYT bị đối tượng lừa đảo việc được nhận món quà có giá trị lớn của cơ quan BHXH, nhưng phải thanh toán một khoản lệ phí bằng tiền”, đại diện BHXH Việt Nam cho biết.

Khi gặp trục trặc về chính sách BHXH, BHYT người dân cần liên hệ trực tiếp tới cơ quan BHXH địa phương gần nhất, tra cứu thông tin ở những kênh chính thống của BHXH Việt Nam hoặc gọi điện tới tổng đài CSKH của BHXH Việt Nam 1900.9068 để được hướng dẫn, để tránh bị lừa tuyệt đối không giao dịch qua điện thoại với bất cứ cá nhân nào dưới mọi hình thức.

Yên Chi