PGBank bị thanh tra: Lộ rõ nhiều bất cập trong quản trị và xử lý nợ xấu

Kết luận thanh tra cho thấy, mặc dù PGBank đã thực hiện nhiều biện pháp xử lý nợ xấu như đôn đốc thu hồi nợ, cơ cấu lại khoản vay, bán nợ cho VAMC, khởi kiện khách hàng và giữ tài sản bảo đảm..., song kết quả vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Trong năm 2023, ngân hàng không hoàn thành kế hoạch thu hồi toàn bộ nợ xấu và các khoản nợ đã xử lý rủi ro. Việc đánh giá lại tài sản bảo đảm và tình hình tài chính khách hàng còn chậm, dẫn đến nhiều khoản nợ khó có khả năng thu hồi.

Thanh tra phát hiện nhiều hạn chế trong quản trị nợ xấu của PGBank

Đặc biệt, hoạt động kiểm toán và kiểm soát nội bộ được kỳ vọng là “hàng rào phòng ngự cuối cùng” lại bộc lộ hàng loạt bất cập. Bộ phận kiểm toán nội bộ chưa đủ nhân sự để đáp ứng khối lượng công việc; một số sai phạm trong cấp tín dụng, xét duyệt hồ sơ vay vốn, kiểm tra sau giải ngân… không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Theo kết luận, Hội đồng quản trị (HĐQT) và Tổng Giám đốc (TGĐ) PGBank chưa ban hành kịp thời một số quy định nội bộ quan trọng. Các quy trình nghiệp vụ, hệ thống kiểm soát chưa đảm bảo hiệu quả trong phát hiện và ngăn ngừa rủi ro. Việc xác định nguyên nhân phát sinh nợ xấu và phân định trách nhiệm cá nhân, đơn vị liên quan còn mang tính hình thức, thiếu chiều sâu.

Các công cụ đo lường và nhận diện rủi ro tài chính còn sơ sài, đang trong quá trình nghiên cứu phát triển. Một số hoạt động kiểm tra, giám sát liên quan đến công nghệ thông tin – lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao vẫn còn bị bỏ ngỏ hoặc thực hiện một cách hình thức.

Đáng chú ý, hoạt động tín dụng, lĩnh vực cốt lõi của ngân hàng còn tồn tại nhiều rủi ro. Một số hồ sơ vay vốn chưa đảm bảo điều kiện theo quy định pháp luật và nội quy ngân hàng, bao gồm cả khâu thẩm định, phê duyệt, đánh giá tài sản bảo đảm và phân loại nợ. Thanh tra còn chỉ ra các dấu hiệu rủi ro trong việc cấp tín dụng cho khách hàng có tài sản bảo đảm là tín chấp, quyền đòi nợ, khoản phải thu, hoặc những khách hàng có dự án chậm tiến độ, tiềm ẩn nguy cơ mất vốn.

Về tỷ lệ sở hữu cổ phần, PGBank hiện không có cổ đông cá nhân nào vượt ngưỡng theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, trong quá trình thanh tra, NHNN đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan để kiểm tra việc mua bán, chuyển nhượng cổ phần của 15 cổ đông có tỷ lệ sở hữu trên 0,1% vốn điều lệ. Các thông tin liên quan đã được chuyển cơ quan chức năng để tiếp tục làm rõ.

Kết luận thanh tra Ngân hàng Thương mại Cổ phần Thịnh Vượng và Phát triển (PGBank)

Trước những sai phạm đã được xác định, Chánh Thanh tra NHNN đã ra quyết định xử phạt hành chính PGBank tổng số tiền 370 triệu đồng. Các hành vi vi phạm bao gồm: không ban hành đầy đủ quy định nội bộ; lập hợp đồng ủy thác thiếu nội dung; không thành lập Hội đồng mua bán nợ theo quy định…

Thanh tra NHNN yêu cầu PGBank phải tổ chức kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm cá nhân, đơn vị để xảy ra sai phạm. HĐQT, Tổng Giám đốc và các phòng ban chức năng phải xây dựng kế hoạch cụ thể nhằm khắc phục những tồn tại, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, tăng cường hiệu quả xử lý và thu hồi nợ, đồng thời kiểm soát rủi ro trong mọi hoạt động tín dụng và quản trị.

Một bộ phận đầu mối sẽ được thành lập để theo dõi, đôn đốc và giám sát quá trình thực hiện các biện pháp chấn chỉnh, từ việc củng cố hệ thống kiểm soát nội bộ cho tới thu hồi tối đa nợ từ tài sản bảo đảm và các biện pháp xử lý theo quy định pháp luật.

PGBank – tiền thân là Ngân hàng TMCP Nông thôn Đồng Tháp Mười, sau đó đổi tên thành Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (sau khi Petrolimex rút vốn) hiện nay đã chính thức hoạt động dưới tên gọi mới từ tháng 12/2023. Dù được đánh giá là ngân hàng quy mô nhỏ, nhưng những vấn đề trong quản trị và kiểm soát rủi ro được chỉ ra qua đợt thanh tra là bài học chung cho toàn ngành ngân hàng, nhất là trong bối cảnh tăng cường giám sát an toàn hệ thống, chuẩn bị cho quá trình áp dụng các chuẩn mực Basel cao hơn.

Việc công khai kết luận thanh tra lần này cũng thể hiện thông điệp mạnh mẽ của NHNN trong việc nâng cao kỷ cương quản trị ngân hàng, minh bạch thông tin, và kiên quyết xử lý các rủi ro tiềm ẩn nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của toàn hệ thống tài chính – ngân hàng.

Huy Tùng