Khám phá tuyến đường mới khiến châu Âu bị thu hút bởi khí đốt của Nga

LNG 2 Bắc Cực của Nga tạm dừng hóa lỏng khí đốt

Shell kháng cáo phán quyết của tòa án về vấn đề phát thải

Một cảng LNG ở châu Âu

Một phân tích dữ liệu của Reuters cho thấy hơn 1/10 lượng khí đốt của Nga trước đây được vận chuyển bằng đường ống tới Liên minh châu Âu đã được thay thế bằng LNG được chuyển đến các cảng của EU.

Các nguồn tin trong ngành và thương mại cho biết sự gia tăng này một phần là kết quả của việc giảm giá.

Năm ngoái, công ty tư nhân Nga Novatek đã bán hàng hóa giá rẻ vào EU – những lô hàng mà bị người mua ở các nơi khác trên thế giới từ chối, trong khi Gazprom thuộc sở hữu nhà nước tăng xuất khẩu từ dự án Portovaya LNG mới, bù đắp cho việc giao hàng qua đường ống dẫn về phía Tây đang sụt giảm.

Là nơi có nhiều cảng nhập khẩu lớn nhất của EU, Tây Ban Nha, quốc gia trước đây không nhập khẩu khí đốt qua đường ống của Nga, đã trở thành nước tái xuất hàng đầu nguồn cung cấp bằng đường biển của Nga.

Số liệu thống kê của EU và tính toán của Reuters cho thấy sự gia tăng LNG đã đẩy tỷ trọng khí đốt của Nga trong nguồn cung của EU tăng trở lại khoảng 15%, sau khi nhập khẩu qua đường ống từ Gazprom đã giảm kể từ sau xung đột xuống còn 8,7% từ 37% nguồn cung cấp khí đốt của EU.

Theo công ty phân tích dữ liệu Kpler, Nga đã gửi hơn 15,6 triệu tấn LNG của Nga đến các cảng EU vào năm ngoái, tăng nhẹ so với năm 2022 và tăng 37,7% so với năm 2021.

Sự gia tăng này không vi phạm luật pháp EU.

Các Chính phủ Tây Âu đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với dầu mỏ của Nga sau khi xảy ra xung đột ở Ukraine vào tháng 2 năm 2022, nhưng họ chưa làm điều tương tự đối với khí đốt tự nhiên.

Thay vào đó, Ủy ban Châu Âu đã kêu gọi tự nguyện loại bỏ dần tất cả nhiên liệu nhập khẩu từ Nga vào năm 2027.

Tuy nhiên, việc chuyển từ khí đốt đường ống sang nhập khẩu LNG gây ảnh hưởng đáng kể đến môi trường, vì cần có năng lượng để khí hóa, vận chuyển và tái hóa lỏng nhiên liệu - một xu hướng mâu thuẫn với mục tiêu của EU là đạt mức phát thải khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050.

Nguồn gốc hàng bị che đậy

Ảnh minh họa

Hồ sơ giao hàng chỉ hiển thị các điểm đến trước đó của hàng hóa chứ không hiển thị điểm xuất phát cuối cùng.

Điều đó có nghĩa là LNG cập bến Bỉ, Pháp, Tây Ban Nha và Hà Lan sẽ bỏ nhãn hiệu Nga. Như vậy điều này có thể tránh để người mua từ chối trước khi được vận chuyển vào đất liền hoặc nạp lại lên các tàu khác.

Vào cuối năm 2023, các nhà kinh doanh độc lập đã bán khối lượng khí đốt của Nga trên thị trường Tây Ban Nha với mức chiết khấu 1 euro (1,07 USD) mỗi megawatt giờ (MWh), rẻ hơn so với giá chuẩn châu Âu tại trung tâm TTF, các nguồn tin trong ngành và thương mại tiết lộ với Reuters.

Điều đó tương đương với việc tiết kiệm khoảng 920.000 euro cho một lô hàng thông thường trị giá 41 triệu euro theo giá giao ngay, theo tính toán của Reuters cho thấy.

Các nguồn tin cho biết năm nay, khí đốt Nga sẽ giảm giá từ 30-50 xu euro.

Dữ liệu bán hàng mang tính riêng tư, nhưng các vệ tinh theo dõi tàu cho thấy bốn công ty thương mại Thụy Sĩ đã mua và bán 1,3 triệu tấn LNG của Nga ở Tây Ban Nha vào năm ngoái: Gunvor, MET, ENET và DXT.

Tuy nhiên một chuyến hàng ban đầu được gửi đến Argentina, do lo ngại về các biện pháp trừng phạt đối với các giao dịch tài chính với Nga đã khiến việc mua bán bị dừng lại.

Sau đó Gunvor đã chuyển hướng tàu chở khí đốt bị từ chối này sang Tây Ban Nha.

Gunvor và MET từ chối bình luận về giao dịch ở Nga của họ. ENET và DXT đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Các công ty năng lượng lớn của Tây Ban Nha, bao gồm Repsol, Cepsa, Endesa và Iberdrola cho biết họ không trực tiếp mua khí đốt của Nga.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Endesa, José Bogas, không loại trừ khả năng công ty này đã tìm cách tiếp cận khí đốt của Nga mua từ bên thứ ba.

Natorgy của Tây Ban Nha, TotalEnergies của Pháp và Shell của Anh đã ngừng mua khí đốt giao ngay bổ sung, vì họ có nghĩa vụ phải trả tiền cho lượng khí đốt tối thiểu trong hợp đồng dài hạn của mình cho dù họ có nhận hay không.

Nhập khẩu khí đốt của Nga đã định hình lại hồ sơ năng lượng của Tây Ban Nha và EU.

Vào năm 2023, 5,08 tấn khí đốt nhập khẩu từ Nga đã vượt quá tổng khối lượng khí đốt mà Tây Ban Nha xuất khẩu sang 21 quốc gia trên thế giới, bao gồm cả một số thành viên của EU.

Đảo ngược dòng

Kho cảng LNG Enagas tại Zona Franca ở Barcelona, ​​Tây Ban Nha. Ảnh Reuters

Cho đến tháng 2 năm 2022, phần lớn khí đốt mà Nga cung cấp cho châu Âu đã đến Đức qua đường ống Nord Stream. Bây giờ, khí đốt đổ bộ vào ngoại vi phía tây của châu Âu và tiến vào đất liền, đảo ngược dòng chảy từ đông sang tây trước đó.

Năm ngoái, Nga xuất khẩu 3,6 triệu tấn LNG sang Pháp, chiếm 41% xuất khẩu ròng của Nga.

Khi cộng thêm khối lượng được Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha gửi về phía đông, tất cả lượng khí đốt mà Pháp chuyển qua đường ống sang Bỉ và Đức và gần một nửa lượng được gửi đến Thụy Sĩ và Ý có thể đến từ LNG của Nga, theo dữ liệu từ các nhà khai thác mạng lưới đường ống.

Bỉ đã nhập khẩu khoảng 4,8 tấn LNG của Nga - gần gấp đôi khối lượng mà họ chuyển sang Hà Lan.

Khoảng 0,7 tấn LNG được nhập khẩu qua các cảng Hà Lan.

Đức - quốc gia không còn nhập khẩu trực tiếp khí đốt của Nga - là điểm đến cuối cùng.

Theo cơ quan quản lý mạng lưới liên bang Bundesnetzagentur, năm ngoái, Đức đã nhập khẩu 48,6% lượng khí đốt qua đường ống từ Bỉ, Pháp và Hà Lan.

Khoảng 13,7% khí đốt trong đường ống của Đức có thể là của Nga, trong trường hợp các quốc gia đó chuyển lại LNG của Novatek càng nhiều càng tốt.

Thực tế khí đốt của Nga trong đường ống của Đức có lẽ ít hơn, khi tính đến cả tiêu dùng và cung ứng quốc gia.

Người phát ngôn của Bundesnetzagentur cho biết: “Về mặt vật lý, có thể hình dung khí của Nga có thể đến Đức”.

Người phát ngôn nói thêm: “Chúng tôi không biết liệu các nhà nhập khẩu Đức có mua trực tiếp số lượng LNG của Nga hay không. Điều đó sẽ không bị cấm”.

Vật lộn với vấn đề giảm phụ phuộc

Các nước châu Âu giảm phụ thuộc vào khí đốt qua đường ống của Nga

Khi thị phần LNG của Nga tăng lên, điều này đặc biệt nổi bật ở Hy Lạp.

Nước này cắt giảm mức tiêu thụ khí đốt và giảm 20% lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga.

Nhưng do khối lượng nhập khẩu LNG từ Gazprom tăng hơn gấp 4 lần nên tỷ trọng khí đốt của Nga trong nguồn cung của Hy Lạp đạt 47% vào năm ngoái, tăng từ 36% vào năm 2022, theo nhà điều hành mạng lưới DEFSA.

Kể từ đó, DEPA do nhà nước kiểm soát của Hy Lạp đã đệ đơn kiện Gazprom ra trọng tài, một phần dựa trên dữ liệu cho thấy LNG của Gazprom bán cho các đối thủ cạnh tranh của DEPA ở Hy Lạp có mức chiết khấu cao so với giá hợp đồng khí đốt qua đường ống của họ với Gazprom.

Bắt đầu từ tháng 4, các nước EU có thể cấm các công ty Nga đăng ký công suất cơ sở hạ tầng để cung cấp LNG.

Tuy nhiên, các nhà nhập khẩu lớn Tây Ban Nha và Bỉ cho biết họ có thể sẽ không làm như vậy.

Yến Anh

Reuters