Câu hỏi lớn trong chiến lược cắt giảm sản lượng của OPEC

Ngành dầu mỏ tin rằng OPEC+ sẽ gia hạn cắt giảm sản lượng?

OPEC+ có thể kéo dài thời gian cắt giảm sản lượng đến cuối năm

Ảnh minh họa (Nguồn: Bloomberg)

Nhưng việc cắt giảm càng tiếp tục, một câu hỏi ngày càng trở nên được quan tâm, đó là OPEC có thể tiếp tục làm điều đó trong bao lâu?

Xung đột lợi ích

Câu trả lời xuất hiện dễ dàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. OPEC, Nga và các nhà khai thác dầu tại Trung Á có thể tiếp tục hạn chế nguồn cung cấp dầu của họ miễn là cần thiết. Tuy nhiên, không phải tất cả mọi thành viên trong nhóm OPEC+ đều hài lòng với sự sắp xếp hiện tại, bằng chứng là sự rút lui gần đây của Angola khỏi nhóm OPEC và việc điều chỉnh hạn ngạch riêng lẻ của UAE sau khi quốc gia này phàn nàn về các giới hạn sản lượng.

Một nhà máy lọc dầu ở Luanda, Angola (Nguồn: AFP)

Tình huống có vẻ phức tạp hơn một chút. Ả Rập Xê-út, nhà lãnh đạo của OPEC, đang chi hàng tỷ đô la cho việc đa dạng hóa nền kinh tế của mình. Quốc gia này sẽ cần thêm nhiều tỷ đô la từ thứ đã cung cấp hàng tỷ đô la trước đó cho họ, đó là dầu mỏ.

Một vài năm trước, một mức giá thô của Brent là 80 đô la mỗi thùng là đủ để Riyadh cân bằng ngân sách của mình, nhưng với xu hướng lạm phát trong vài năm qua và tất cả những lần tăng lãi suất đó, quốc gia này có thể cần giá dầu ở mức cao hơn thế nữa.

Đây là những gì làm cho vị trí của cả Ả Rập Xê-út và toàn bộ nhóm OPEC+ rất bấp bênh. Mục tiêu của việc cắt giảm, lần đầu tiên bắt đầu vào năm 2022, và chỉ tăng thêm vào năm 2023, là duy trì một mức giá nhất định.

Ảnh minh họa

Trở lại vào tháng 11 năm 2022, khi vòng cắt giảm sản lượng đầu tiên bắt đầu, dầu Brent đã giao dịch trên 90 đô la mỗi thùng. Nhưng đó là chưa đủ và dẫn đến lần cắt giảm tiếp theo. Bây giờ, dầu đang giao dịch ở mức khoảng 80 đô la mỗi thùng, mặc dù hơn đã một năm sau quyết định cắt giảm sản lượng. Và OPEC+ không thể quay đầu lại bây giờ vì việc đó sẽ dẫn đến giá dầu giảm ngay sau đó.

Vì vậy, OPEC đang mất thị phần cho các nhà cung cấp bên ngoài nhóm này khi vẫn còn nhiều công suất khai thác đang bị tạm dừng.

Một số nhà phân tích cho rằng Ả Rập Xê-út đang ở trong một hoàn cảnh không được tốt hiện nay và chỉ đơn giản là phải giữ nguyên mức cắt giảm sản lượng để duy trì mức giá hợp lý cho dầu thô của họ, ngay cả khi việc này sẽ làm họ đánh mất thị phần.

Họ thường nhấn mạnh rằng con số dự phòng công suất khai thác khổng lồ là khoảng 3 triệu thùng/ngày của riêng Ả Rập Xê-út để giải thích cho việc tại sao giá dầu thường không chịu nhiều ảnh hưởng từ các quyết định cắt giảm trong hai năm qua.

Nhà máy lọc dầu và kho cảng dầu Ras Tanura của Saudi Aramco (Nguồn: Reuters)

Thế khó của Ả Rập Xê-út

Tuy nhiên, nếu công suất dự phòng này không được sử dụng, nó sẽ bắt đầu sụt giảm. Và một khi nó bắt đầu giảm, việc đưa nó trở lại sẽ rất khó khăn và đắt tiền.

“Đối với Ả Rập Xê-út, nơi đã liên tục đầu tư hàng chục tỷ đô la mỗi năm vào [hoạt động] thượng nguồn trong thập kỷ qua, công suất bị tạm thời loại bỏ này vẫn khiến quốc gia này phải chịu chi phí mỗi ngày -nó cần được mang trở lại,” ông Ben Hoff, chuyên gia về hàng hóa tại Société Générale, nói với tờ Financial Times trong tuần này.

Ả Rập Xê-út “có thể khởi động lại công suất 3 triệu thùng/ngày tương đối nhanh và tại bất cứ thời điểm nào [và] khả năng điều này có thể xảy ra đang ảnh hưởng đến thị trường như Thanh gươm của Damocles,” ông Hoff nói.

Mỏ dầu của Saudi Aramco ở Empty Quarter, Shaybah, Ả Rập Xê-út (Nguồn: Reuters)

Tuy nhiên, Ả Rập Xê-út chỉ đơn giản là không thể quyết định mang trở lại ba triệu thùng/ngày đó, không phải vào thời điểm này. Giá dầu cần phải tăng cao hơn nhiều trước khi vương quốc này bắt đầu đưa công suất dự phòng trở lại.

Công suất dự phòng đó còn bao nhiêu vào thời điểm đó phụ thuộc vào thời gian mà quyết định cắt giảm duy trì hiệu lực. Ngay bây giờ, có vẻ như việc cắt giảm có thể vẫn giữ nguyên cho đến cuối năm nay và xa hơn thế nữa.

Tất cả các yếu tố liên tục gây áp lực trong năm ngoái vẫn còn tồn tại: tăng trưởng kinh tế chậm, đặc biệt là ở Trung Quốc, lãi suất cao và ít triển vọng cắt giảm sắp tới ở các thị trường chính, và tất nhiên, yêu thích của IEA: nhu cầu yếu.

Ảnh minh họa

Trông chờ vào nhu cầu

Yếu tố cuối cùng đó là một trong ba yếu tố đáng nghi ngờ nhất. Tăng trưởng kinh tế chậm là một thực tế ở nhiều nơi trên thế giới, một di sản của các biện pháp phong tỏa trong đại dịch và, trong trường hợp của châu Âu là cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022.

Lãi suất cao cũng là một sự thật phải chấp nhận khi các ngân hàng trung tâm đối phó với lạm phát sau đại dịch. Nhưng nhu cầu về dầu đã liên tục gây ngạc nhiên trong những năm kể từ năm 2020.

Đây là cơ hội của OPEC, và Ả Rập Xê-út, khi nhu cầu tiếp tục duy trì bất chấp những thách thức như giai đoạn kể từ năm 2021. Vào 2021, nhu cầu đã hồi phục mạnh mẽ hơn rất nhiều so với hầu hết các nhà quan sát mong đợi.

Ảnh minh họa

Một số, bao gồm cả BP, thậm chí còn dự đoán rằng nhu cầu sẽ không bao giờ hồi phục về mức ghi nhận năm 2019. Tuy nhiên, nó vượt quá ngưỡng đó và còn tiếp tục tăng.

Miễn là nhu cầu vẫn mạnh mẽ và đang tăng lên, thị trường dầu sẽ rơi vào trạng thái thâm hụt mà nhà lãnh đạo OPEC cần để bổ sung cho ngân sách đầu tư của mình và có thể tăng sản lượng. Trên thực tế, điều này có thể tăng tốc vào đầu năm tới, theo giám đốc điều hành Occidental. Đặc biệt nếu dự báo về việc tốc độ tăng trưởng sản lượng ở Mỹ giảm mạnh trở thành sự thật.

Đỗ Khánh

Oil Price