3 năm thua lỗ liên tiếp của VNG trước ngày nhà sáng lập rời ghế CEO

Công ty Cổ phần VNG tiền thân là Vinagame, chủ sở hữu mạng xã hội Zalo, là một kỳ lân công nghệ tại Việt Nam do ông Lê Hồng Minh sáng lập và là Tổng giám đốc (CEO) tính đến ngày 6/9/2024.

VNG là một trong những công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam và là một trong những nhà phát hành sản phẩm công nghệ trực tuyến hàng đầu khu vực Đông Nam Á (theo xếp hạng của App Annie từ năm 2018 đến năm 2021).

Điểm qua lịch sử doanh nghiệp: Giai đoạn 2004-2005, công ty phát hành tựa game đầu tiên Võ Lâm Truyền Kỳ; thành lập VinaGame, tiên phong cho kỷ nguyên game nhập vai tại Việt Nam.

Giai đoạn 2006-2008, doanh nghiệp chuyển đổi thành công ty công nghệ với sứ mệnh “Phát triển Internet để thay đổi cuộc sống người Việt Nam".

Giai đoạn 2009-2012, doanh nghiệp ra mắt Zing Me, mạng xã hội đầu tiên của Việt Nam và nền tảng Zalo và mở rộng mảng kinh doanh trò chơi trực tuyến ở thị trường nước ngoài, chính thức đổi tên thành VNG.

Giai đoạn 2013-2016, VNG ra mắt mảng thanh toán điện tử với sản phẩm Zalopay và trở thành kỳ lân công nghệ đầu tiên tại Việt Nam.

Giai đoạn 2017-2022, công ty định hướng vươn tầm thế giới, liên tục mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư và tầm ảnh hưởng trong khu vực Đông Nam Á; ra mắt mảng kinh doanh đám mây.

Nhìn lại tình hình kinh doanh của VNG dưới thời CEO Lê Hồng Minh

Sau khi đổi tên thành VNG và đưa mảng kinh doanh trò chơi trực tuyến ra thị trường nước ngoài, cùng với việc mở thêm nhiều lĩnh vực kinh doanh khác, tình hình kinh doanh của doanh nghiệp báo lãi liên tiếp, tuy nhiên nhịp độ tăng trưởng không ổn định.

Doanh thu thuần 3 năm 2011, 2012, 2013 dao động từ 2,2 - 2,3 nghìn tỷ đồng, nhưng lợi nhuận sau thuế lại có sự phân hóa rõ rệt, lần lượt là: 605 tỷ đồng, 889 tỷ đồng và 383 tỷ đồng.

Năm 2014, VNG được định giá 1 tỷ USD theo World Start-up Report, trở thành kỳ lân đầu tiên tại Việt Nam. Ngay năm tiếp theo, 2015 đã chứng kiến điểm rơi lợi nhuận sau thuế của VNG chỉ còn 231 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2017 - 2022, VNG liên tục mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư và tầm ảnh hưởng trong khu vực Đông Nam Á, kết quả kinh doanh có sự phục hồi tích cực.

Doanh thu và lợi nhuận sau thuế năm 2017 của VNG nhảy vọt lên 4,3 nghìn tỷ đồng và 938 tỷ đồng. Có thể đánh giá 2017 là năm kinh doanh tươi sáng nhất của VNG trước dòng xoáy thua lỗ ập tới.

Kết thúc năm 2017, tổng tài sản của doanh nghiệp tăng 23% lên 4,3 nghìn tỷ đồng, trong đó vốn chủ sỡ hữu cũng tăng 21% lên 3,5 nghìn tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 4,6 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 1.000 tỷ đồng sau 1 năm.

Tuy nhiên, bức tranh tươi sáng không kéo dài mãi với VNG, giai đoạn 2018 - 2020, mặc dù doanh thu thuần, vốn chủ sỡ hữu, tổng tài sản giữ đà tăng nhưng lợi nhuận bắt đầu giảm dần, cùng với đó, nợ phải trả có xu hướng tăng tốc. Năm 2020, tổng nợ của VNG tăng từ 822 tỷ đồng (2017) lên 1,8 nghìn tỷ đồng, trong khi lãi thu về chỉ vỏn vẹn 193 tỷ đồng, giảm 57% so với năm trước đó.

2021 là năm đầu tiên VNG báo lỗ 72,4 tỷ đồng, trong khi doanh thu thuần vẫn đạt 7,6 nghìn tỷ đồng. Năm 2021, tổng tài sản của doanh nghiệp tăng lên 9,2 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 2.000 tỷ đồng so với năm 2021, nợ phải trả tăng thêm 38% lên 2,9 nghìn tỷ đồng, phần lớn là nợ ngắn hạn.

Tiếp tục chiều thua lỗ, năm 2022 - 2023, VNG lần lượt báo lỗ 1,5 nghìn tỷ đồng và 2,3 nghìn tỷ đồng - ghi nhận mức lỗ lịch sử của doanh nghiệp này. Nợ phải trả 2 năm qua tăng gần gấp đôi, từ 3,8 nghìn tỷ đồng lên 6,8 nghìn tỷ đồng.

Ngày 5/1/2023, VNG chính thức niêm yết lên sàn UpCoM với mã VNZ, vốn điều lệ thời điểm đó là 287,4 tỷ đồng, giá niêm yết cổ phiếu 240.000 đồng. VNZ từng đạt giá kỷ lục lên tới 1,4 triệu đồng/cổ phiếu, sau đó liên tục đi xuống.

Ngày 6/9 vừa qua, cổ phiếu VNZ có biến động đáng chú ý khi tụt biên độ xuống 437.800 đồng/cổ phiếu, giảm 24% so với đầu năm. Đóng cửa phiên giao dịch 6/9, VNZ về mức 480.000 đồng/cổ phiếu. Thanh khoản của VNZ ngày hôm đó cũng tăng mạnh đột biến với hơn 16.000 cổ phiếu khớp lệnh, tương đương giá trị giao dịch hơn 7 tỷ đồng, trong khi những ngày khác trung bình chỉ vài trăm cổ phiếu.

Thua lỗ nhiều khoản đầu tư

Tại báo cáo tài chính bán niên 2024 của doanh nghiệp, VNG ghi nhận doanh thu thuần đạt 4.314 tỷ đồng, tăng gần 30% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn lỗ sau thuế 586 tỷ đồng, riêng lỗ ròng công ty mẹ là 514 tỷ đồng. Con số lỗ này đã thu hẹp so với cùng kỳ 2023 (1.205 tỷ đồng).

Quan sát chung báo cáo tài chính các năm của VNG, có thể thấy việc kinh doanh thua lỗ của công ty đến từ các chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp lớn và mức thua lỗ nhiều ở đầu tư công ty liên kết, công ty con.

Nguồn: Báo cáo tài chính hợp nhất bán niên 2024 của VNG

Báo cáo tài chính bán niên 2024 của VNG cho thấy, doanh nghiệp mất hết nhiều khoản đầu tư tài chính dài hạn tại các công ty liên kết, gồm: Tiki Global (510 tỷ đồng), Rocketeer (33 tỷ đồng), Beijing youtu (35 tỷ đồng)…

Tuy nhiên, theo thông tin từ phía doanh nghiệp, các mảng kinh doanh cốt lõi của VNG vẫn đang đi đúng hướng: Zalo tăng trưởng doanh thu với nhóm khách hàng doanh nghiệp, VNGGames và Zingplay Game Studios liên tiếp "khai phá" thị trường nước ngoài, mảng AI Cloud thương mại hóa thành công chỉ sau 6 tháng triển khai, Zalopay tái định vị thương hiệu trở thành nền tảng thanh toán mở.

Tính đến hết tháng 6/2024, Zalo tiếp tục ghi nhận 77 triệu người dùng hoạt động hàng tháng (MAU), tăng 2% so với cùng kỳ năm trước, và 1,9 tỷ tin nhắn gửi đi mỗi ngày, tăng 7% so với cùng kỳ.

Ngay sau ngày cổ phiếu biến động lớn, ngày 7/9, ông Wong Kelly Yin Hon, Phó Tổng giám đốc VNG vừa được bổ nhiệm vào vị trí quyền Tổng giám đốc thay cho ông Lê Hồng Minh. Ông Kelly Wong được bầu là Phó Tổng giám đốc Khối trò chơi trực tuyến tại VNG từ 26/1/2024.

Diệu Phương